English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 181
ऋषिः - वामदेवो गौतमः
देवता - इन्द्रः
छन्दः - गायत्री
स्वरः - षड्जः
काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
1
आ꣡ तू꣢꣯ न इन्द्र वृत्रहन्न꣣स्मा꣢क꣣म꣢र्ध꣣मा꣡ ग꣢हि । म꣣हा꣢न्म꣣ही꣡भि꣢रू꣣ति꣡भिः꣢ ॥१८१॥
स्वर सहित पद पाठआ꣢ । तु । नः꣣ । इन्द्र । वृत्रहन् । वृत्र । हन् । अस्मा꣡क꣢म् । अ꣡र्ध꣢꣯म् । आ । ग꣣हि । महा꣢न् । म꣣ही꣡भिः꣢ । ऊ꣣ति꣡भिः꣢ ॥१८१॥
स्वर रहित मन्त्र
आ तू न इन्द्र वृत्रहन्नस्माकमर्धमा गहि । महान्महीभिरूतिभिः ॥१८१॥
स्वर रहित पद पाठ
आ । तु । नः । इन्द्र । वृत्रहन् । वृत्र । हन् । अस्माकम् । अर्धम् । आ । गहि । महान् । महीभिः । ऊतिभिः ॥१८१॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 181
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 2; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 4; मन्त्र » 7
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 2; खण्ड » 7;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 2; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 4; मन्त्र » 7
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 2; खण्ड » 7;
Acknowledgment
शब्दार्थ -
हे (वृत्रहन्) अविद्या, विघ्न, दुःख, पाप आदींचे विनाशक हे (इन्द्र) परमात्मन् / आचार्य / राजा, आपण (तु) लवकरच (नः) आमच्याकडे (आ) या. आपण (अस्माकम्) आम्हा, उपासकांच्या / शिष्यांच्या / नागरिकांच्या (अर्धम्) अपूर्ण जीवनात (आ गहि) या. आपण सर्वजण आपापल्या (महीभिः) त्तत्त्वाच्या दृष्टीने (महान्) महान आहात. ।। ७।।
भावार्थ - अनेक दोषांनी भरलेले आणि विविध विघ्नांनी प्रत्पद्वित, अभावग्रस्त असे जीवन जगत असलेला माणूस परमेश्वर, आचार्य व राजाच्या साह्याने आपली उन्नती साधू शकतो. ।। ७।।
विशेष -
या मंत्रात श्लेषालंकार आहे. ‘महा’ ‘मही’मध्ये छेकानुप्रास आहे. ।। ७।।