English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 290
ऋषिः - भर्गः प्रागाथः
देवता - इन्द्रः
छन्दः - बृहती
स्वरः - मध्यमः
काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
1
उ꣣भ꣡य꣢ꣳ शृ꣣ण꣡व꣢च्च न꣣ इ꣡न्द्रो꣢ अ꣣र्वा꣢गि꣣दं꣡ वचः꣢꣯ । स꣣त्रा꣡च्या꣢ म꣣घ꣢वा꣣न्त्सो꣡म꣢पीतये धि꣣या꣡ शवि꣢꣯ष्ठ꣣ आ꣡ ग꣢मत् ॥२९०॥
स्वर सहित पद पाठउ꣣भ꣡य꣢म् । शृ꣣ण꣡व꣢त् । च꣣ । नः । इ꣡न्द्रः꣢꣯ । अ꣣र्वा꣢क् । इ꣣द꣢म् । व꣡चः꣢꣯ । स꣣त्रा꣡च्या꣢ । स꣣त्रा꣢ । च्या꣣ । मघ꣡वा꣢न् । सो꣡म꣢꣯पीतये । सो꣡म꣢꣯ । पी꣣तये । धिया꣣ । श꣡वि꣢꣯ष्ठः । आ । ग꣣मत् ॥२९०॥
स्वर रहित मन्त्र
उभयꣳ शृणवच्च न इन्द्रो अर्वागिदं वचः । सत्राच्या मघवान्त्सोमपीतये धिया शविष्ठ आ गमत् ॥२९०॥
स्वर रहित पद पाठ
उभयम् । शृणवत् । च । नः । इन्द्रः । अर्वाक् । इदम् । वचः । सत्राच्या । सत्रा । च्या । मघवान् । सोमपीतये । सोम । पीतये । धिया । शविष्ठः । आ । गमत् ॥२९०॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 290
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 3; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 5; मन्त्र » 8
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 3; खण्ड » 6;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 3; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 5; मन्त्र » 8
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 3; खण्ड » 6;
Acknowledgment
विषय - परमेश्वराने व राजाने आमचे सांगणे ऐकावे.
शब्दार्थ -
(इंद्र) सुखदाता, दुःखहर्ता जगदीश्वर आणि राजा (अर्वाक्) हे दोघे आमच्या संमुख (वा आम्ही त्याचा आणि मुख) सावेत (च) आणि (नः) आमच्या (इदम्) या (उभयम्) मानसिक व वाचिक अथवा लिखित एवं मौशिक दोन्ही प्रकारचे (वघा) निवेदन (शृणवत्) ऐकावे. तसेच (मघवान्) सकळ ऐश्वर्याचा स्वामी (शविष्ठः) सर्वांहून बली तो परमेश्वर आणि राजा (सोमपीतये) मानसिक व बाह्य --- रक्षणासाठी (सत्राच्या) सत्याचे अनुसरण करणाऱ्या (घिवा) विचार शृंखलेसह (आ गमत्) आमच्याजवळ यावेत.।। ८।।
भावार्थ - ज्याप्रमाणे परमेश्वर माणसांच्या अंतःकरणात बंधुत्व आणि शांततेचे भाव प्रेरित करतो, तसेच राजाने राष्ट्रात आणि लोकात पसरलेल्या आपापसातील विद्वेष भाव नष्ट करून शांतीची स्थापना केली पाहिजे. ।। ८।।
विशेष -
या मंत्रात श्लेष अलंकार आहे. ।। ८।।