English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 42
ऋषिः - भर्गः प्रागाथः
देवता - अग्निः
छन्दः - बृहती
स्वरः - मध्यमः
काण्ड नाम - आग्नेयं काण्डम्
1
त्व꣢꣯मित्स꣣प्र꣡था꣢ अ꣣स्य꣡ग्ने꣢ त्रातरृ꣣तः꣢ क꣣विः꣢ । त्वां꣡ विप्रा꣢꣯सः समिधान दीदिव꣣ आ꣡ वि꣢वासन्ति वे꣣ध꣡सः꣢ ॥४२॥
स्वर सहित पद पाठत्व꣢म् । इत् । स꣣प्र꣡थाः꣢ । स꣣ । प्र꣡थाः꣢꣯ । अ꣣सि । अ꣡ग्ने꣢꣯ । त्रा꣣तः । ऋतः꣢ । क꣣विः꣢ । त्वाम् । वि꣡प्रा꣢꣯सः । वि । प्रा꣣सः । समिधान । सम् । इधान । दीदिवः । आ꣢ । वि꣣वासन्ति । वेध꣡सः꣢ ॥४२॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वमित्सप्रथा अस्यग्ने त्रातरृतः कविः । त्वां विप्रासः समिधान दीदिव आ विवासन्ति वेधसः ॥४२॥
स्वर रहित पद पाठ
त्वम् । इत् । सप्रथाः । स । प्रथाः । असि । अग्ने । त्रातः । ऋतः । कविः । त्वाम् । विप्रासः । वि । प्रासः । समिधान । सम् । इधान । दीदिवः । आ । विवासन्ति । वेधसः ॥४२॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 42
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 4; मन्त्र » 8
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 4;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 4; मन्त्र » 8
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 4;
Acknowledgment
विषय - परमात्मा कोणत्या गुणांनी परिपूर्ण आहे आणि कोण त्याची पूजा करतात, हे सांगतात. -
शब्दार्थ -
हे (त्रात:) रक्षक (अग्ने) अग्रणी परमेश्वर (त्वम् इत्) निश्चयाने आपणच (सप्रथा:) परम यशस्वी आणि सर्वत्र विस्तृत (व्यापक) आणि (ऋत:) सत्यस्वरूप आहात. आपणच (कवि:) वेदकाव्य स्थयिता असून मेधावीजनांमध्ये परम मेधानी (असि) आगत हे (समिध्यन) सम्यक प्रकाशमान (दीदिव:) प्रकाशक परमेश्वर, (वेधस:) कर्मयोगी (विप्रभा:) ज्ञानीजन (त्वाम्) आपली (वा विवासन्ति) सर्वत्र पुजा (उपासना) करतात. ।।८।।
भावार्थ - परमेश्वर सज्जनांचा रक्षक असून, सत्य, गुण, कर्म स्वभाववान आहे. तो अतिशय विधावी असून वेदकाव्याचा कवि आहे. तोच परम कीर्तिमान आणि सर्वत्र व्यापक आहे. तोच ज्योतिष्मान आणि प्रकाशकांचाही प्रकाशक आहे. त्याच्या या श्रेष्ठ सद्गुणांमुळे कर्म-कुशल विद्वज्जन सदा त्याची पुजा करतात. ।।८।।
इस भाष्य को एडिट करें