शब्दार्थ -
(अपाम्) जलाच्या (ऊर्मयः) लहरी (इव) प्रमाणे (वर्तुराणाः) अत्यंत वेगाने उठणाऱ्या (मनीषा) माझ्या (मज उपासकाच्या) बुद्धी - प्रवृत्ती (इत्) अवश्यमेव (सोमम् अच्छ) रस भंडार परमेश्वराकडे (प्र ईरते) प्रकृष्ठ रूपेण जातआहेत. (नमस्यन्तीः) परमेश्वराला नमस्कार करीत त्या प्रवृत्ती (उपयन्ति च) एकमेकाजवळ जातात. (सं यन्तिच) एकमेकात मिसळतात आणि (उशतीः) परमेश्वराशी प्रीती करीत त्या (उशन्तम्) प्रेम करणाऱ्या परमेश्वरात (आ विशन्तिच) प्रविष्ट होतात.।। १२।।

भावार्थ - ज्याप्रमाणे नदी - जलाच्या लहरी कुठे उंच तर कुठे कमी उंच होत, कुठे एकमेकाच्या जवळ जात, कुठे एकमेकात मिसळत एक अत्यंत दीर्घ यात्रामार्ग आक्रमित शेवटी समुद्रात प्रविष्ट होतात. तद्वत स्तोत्याच्या बुद्धी - प्रवृत्ती कधी एकमेकाशी सान्निध्य घेत, मिसळत परमेश्वराकडे जातात आणि शेवटी त्यातच लीन होतात. ।।१२।। या दशतीमध्ये परमात्म रूप सोमाचे सेनापती रूपात तर कधी आंद धारा प्रविाहत करणाऱ्या रूपात, कधी पापनाशकाच्या रूपात तर कधी ज्योती उत्पन्न करणाऱ्याच्या रूपाने त्याचे वर्णन केले असल्यामुळे या दशतीच्या विषयांशी मागील दशतीच्या विषयांशी संगती आहे, असे जाणावे.।। षष्ठ प्रपाठकातील प्रथम अर्धाची पाचवी दशती समाप्त. पंचम अध्यायातील सप्तम खंड समाप्त. द्वितीय अर्ध

इस भाष्य को एडिट करें