English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 642
ऋषिः - प्रजापतिः
देवता - इन्द्रः
छन्दः - विराडनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
काण्ड नाम - 0
1
आ꣣भि꣢꣫ष्ट्वम꣣भि꣡ष्टि꣢भिः꣣ स्वा꣢ऽ३र्न्ना꣢ꣳशुः । प्र꣡चे꣢तन꣣ प्र꣡चे꣢त꣣ये꣡न्द्र꣢ द्यु꣣म्ना꣡य꣢ न इ꣣षे꣢ ॥६४२
स्वर सहित पद पाठआ꣣भिः । त्वम् । अभिष्टिभिः । स्वः । न । अँ꣣शुः꣢ । प्र꣡चे꣢꣯तन । प्र । चे꣣तन । प्र꣢ । चे꣣तय । इ꣡न्द्र꣢꣯ । द्यु꣣म्ना꣡य꣢ । नः꣢ । इषे꣢ ॥६४२॥
स्वर रहित मन्त्र
आभिष्ट्वमभिष्टिभिः स्वाऽ३र्न्नाꣳशुः । प्रचेतन प्रचेतयेन्द्र द्युम्नाय न इषे ॥६४२
स्वर रहित पद पाठ
आभिः । त्वम् । अभिष्टिभिः । स्वः । न । अँशुः । प्रचेतन । प्र । चेतन । प्र । चेतय । इन्द्र । द्युम्नाय । नः । इषे ॥६४२॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 642
(कौथुम) महानाम्न्यार्चिकः » प्रपाठक » ; अर्ध-प्रपाठक » ; दशतिः » ; मन्त्र » 2
(राणानीय) महानाम्न्यार्चिकः » अध्याय » ; खण्ड » ;
Acknowledgment
(कौथुम) महानाम्न्यार्चिकः » प्रपाठक » ; अर्ध-प्रपाठक » ; दशतिः » ; मन्त्र » 2
(राणानीय) महानाम्न्यार्चिकः » अध्याय » ; खण्ड » ;
Acknowledgment
विषय - परमेश्वराच्या स्तुतीमुळे आम्ही काय काय मिळवू शकतो-
शब्दार्थ -
हे परमेश्वर, तुम्ही (आभिः) या आश्वी मागत असलेल्या (अभिष्टिभिः) इच्छित सिद्धीद्वारे आम्हाला कृतार्थ करा. तुम्ही (स्वःन) सूर्याप्रमाणे (अंशुः) अंशुमाली (किरणवान, प्रकाशवान) आहात. हे (प्रचेतन) अत्याधिक चैतन्यमय जागरूक परमेश्वर, तुम्ही आम्हाला (प्रचेतय) प्रकृष्ट चेतनावान व जागरूक करा. हे (इन्द्र) परमैश्वर्यशाली परमेश्वर, तुम्ही (नः) आम्हाला (द्युम्नाय) धन, यश व तेज मिळण्यासाठी तसेच (इषे) अन्न, रस आणि विशेष ज्ञान प्राप्त करण्यासाठी पुरुषार्थी बनवा.।।२।।
भावार्थ -
परमेश्वराच्या संगतीत राहून (त्याचे ध्यान, स्मरण करीत) आम्ही अध्यात्म-ज्योतीने प्रकाशमान होऊ या, सदैव जागरूकराहू द्या, धनवान, अन्नवान, तेजस्वी, यशस्वी व विज्ञानवान हाऊ या.।।२।।
विशेष -
या मंत्रात ‘प्रचेत’ शब्दाच्या आवृत्तीकडे यमक अलंकार आहे.।।२।।