English
ऋग्वेद - मण्डल 3/ सूक्त 30/ मन्त्र 1
ऋषिः - गोपवन आत्रेयः सप्तवध्रिर्वा
देवता - इन्द्र:
छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
इ॒च्छन्ति॑ त्वा सो॒म्यासः॒ सखा॑यः सु॒न्वन्ति॒ सोमं॒ दध॑ति॒ प्रयां॑सि। तिति॑क्षन्ते अ॒भिश॑स्तिं॒ जना॑ना॒मिन्द्र॒ त्वदा कश्च॒न हि प्र॑के॒तः॥
स्वर सहित पद पाठइ॒च्छन्ति॑ । त्वा॒ । सो॒म्यासः॑ । सखा॑यः । सु॒न्वन्ति॑ । सोम॑म् । दध॑ति । प्रयां॑सि । तति॑क्षन्ते । अ॒भिऽश॑स्तिम् । जना॑नाम् । इन्द्र॑ । त्वत् । आ । कः । च॒न । हि । प्र॒ऽके॒तः ॥
स्वर रहित मन्त्र
इच्छन्ति त्वा सोम्यासः सखायः सुन्वन्ति सोमं दधति प्रयांसि। तितिक्षन्ते अभिशस्तिं जनानामिन्द्र त्वदा कश्चन हि प्रकेतः॥
स्वर रहित पद पाठइच्छन्ति। त्वा। सोम्यासः। सखायः। सुन्वन्ति। सोमम्। दधति। प्रयांसि। तितिक्षन्ते। अभिऽशस्तिम्। जनानाम्। इन्द्र। त्वत्। आ। कः। चन। हि। प्रऽकेतः॥
ऋग्वेद - मण्डल » 3; सूक्त » 30; मन्त्र » 1
अष्टक » 3; अध्याय » 2; वर्ग » 1; मन्त्र » 1
अष्टक » 3; अध्याय » 2; वर्ग » 1; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - The duty of a learned person is told.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O Indra! you are giver of the great wealth of wisdom. Those who being of peaceful disposition and friendly to one another, desire you, acquire great wealth of knowledge etc. They uphold (accumulate) desirable good articles. They bear patiently the calumny and other kinds of violence resorted to by the people. As there is none wiser than you are, protect them always unfailingly.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - Those who being friendly to one another, desire to obtain wealth industriously, should earn the Bliss of all by bearing patiently the calumny, happiness and misery and by associating themselves with the enlightened persons.
Foot Notes - (प्रयांसि ) कमनीयानि वस्तूनि। = Desirable good articles. (अभिशस्तिम् ) अभितो हिंसाम् । = Gross violence. (सोमम्) परमैश्वर्य्यम् । = Great wealth of wisdom, knowledge etc. प्रयांसि is from प्रीञ् तर्पणे कान्तौ च (श्धा ) = To please and desire. Here the second meaning of desiring has been taken. So it means desirable good articles or objects. सोमम् is from षु प्रसवेश्वर्ययोः (अदा.) Here the second meaning of wealth has been taken.
इस भाष्य को एडिट करें