ऋग्वेद - मण्डल 4/ सूक्त 29/ मन्त्र 1
ऋषिः - वामदेवो गौतमः
देवता - इन्द्र:
छन्दः - विराट्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
आ नः॑ स्तु॒त उप॒ वाजे॑भिरू॒ती इन्द्र॑ या॒हि हरि॑भिर्मन्दसा॒नः। ति॒रश्चि॑द॒र्यः सव॑ना पु॒रूण्या॑ङ्गू॒षेभि॑र्गृणा॒नः स॒त्यरा॑धाः ॥१॥
स्वर सहित पद पाठआ । नः॒ । स्तु॒तः । उप॑ । वाजे॑भिः । ऊ॒ती । इन्द्र॑ । या॒हि । हरि॑ऽभिः । म॒न्द॒सा॒नः । ति॒रः । चि॒त् । अ॒र्यः । सव॑ना । पु॒रूणि । आ॒ङ्गू॒षेभिः॑ । गृ॒णा॒नः । स॒त्यऽरा॑धाः ॥
स्वर रहित मन्त्र
आ नः स्तुत उप वाजेभिरूती इन्द्र याहि हरिभिर्मन्दसानः। तिरश्चिदर्यः सवना पुरूण्याङ्गूषेभिर्गृणानः सत्यराधाः ॥१॥
स्वर रहित पद पाठआ। नः। स्तुतः। उप। वाजेभिः। ऊती। इन्द्र। याहि। हरिऽभिः। मन्दसानः। तिरः। चित्। अर्यः। सवना। पुरूणि। आङ्गूषेभिः। गृणानः। सत्यऽराधाः ॥१॥
ऋग्वेद - मण्डल » 4; सूक्त » 29; मन्त्र » 1
अष्टक » 3; अध्याय » 6; वर्ग » 18; मन्त्र » 1
अष्टक » 3; अध्याय » 6; वर्ग » 18; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - The attributes and duties of a ruler are stated.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O king! admired and praised by all devotees of God, you are delighted, to meet those persons whose wealth is earned with truth and honesty. In fact, the lord of the earth who is endowed with much prosperity came to us for our protection with foodstuff and army of capable and brave persons.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - O men! you should regard him as your king who is a man of admirable virtues, actions and temperament. He should also be alleviator of miseries, and should essentially be engaged in the protection and sustenance of his subjects. He should have an army of helpers and dispenser of justice. They should also have earned the wealth with honesty and be free from pride.
Foot Notes - (आन्गुषेभिः) स्तावकैः। आन्गूषः स्तोम आधोषः (NKT 5, 2, 11) = Devotees of God who sing His Glory. (हरिभिः) उत्तमैर्वीरपुरुषैः । हरय इति मनुष्यनाम (NG 2, 3) परदुःखहर्तारः उत्तमा वीरपुरुषाः । = With capable and brave persons. (सवना) ऐश्वर्य्यताणि । = Prosperity, wealth. (वाजेभि:) अन्नसेनादिभिः सह । वाज इति अन्ननाम (NG 2, 7) वाज इति बलनाम (NG 2, 9) अत्र बलवत्याः सेनायाः ग्रहणम् । = With food material and army etc.
इस भाष्य को एडिट करें