English
ऋग्वेद - मण्डल 4/ सूक्त 50/ मन्त्र 1
ऋषिः - वामदेवो गौतमः
देवता - बृहस्पतिः
छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
यस्त॒स्तम्भ॒ सह॑सा॒ वि ज्मो अन्ता॒न्बृह॒स्पति॑स्त्रिषध॒स्थो रवे॑ण। तं प्र॒त्नास॒ ऋष॑यो॒ दीध्या॑नाः पु॒रो विप्रा॑ दधिरे म॒न्द्रजि॑ह्वम् ॥१॥
स्वर सहित पद पाठयः । त॒स्तम्भ॑ । सह॑सा । वि । ज्मः । अन्ता॑न् । बृह॒स्पतिः॑ । त्रि॒ऽस॒ध॒स्थः । रवे॑ण । तम् । प्र॒त्नासः॑ । ऋष॑यः । दीध्या॑नाः । पु॒रः । विप्राः॑ । द॒धि॒रे॒ । म॒न्द्रऽजि॑ह्वम् ॥
स्वर रहित मन्त्र
यस्तस्तम्भ सहसा वि ज्मो अन्तान्बृहस्पतिस्त्रिषधस्थो रवेण। तं प्रत्नास ऋषयो दीध्यानाः पुरो विप्रा दधिरे मन्द्रजिह्वम् ॥१॥
स्वर रहित पद पाठयः। तस्तम्भ। सहसा। वि। ज्मः। अन्तान्। बृहस्पतिः। त्रिऽसधस्थः। रवेण। तम्। प्रत्नासः। ऋषयः। दीध्यानाः। पुरः। विप्राः। दधिरे। मन्द्रऽजिह्वम् ॥१॥
ऋग्वेद - मण्डल » 4; सूक्त » 50; मन्त्र » 1
अष्टक » 3; अध्याय » 7; वर्ग » 26; मन्त्र » 1
अष्टक » 3; अध्याय » 7; वर्ग » 26; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - What should be the enlightened person's duties is told.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O men ! the sun pervading three regions the earth, firmament and sky-with his rays props us or upholds the ends of the earth. In the same manner, a great Vedic scholar who is established in knowledge, actions and contemplation, upholds or charms or attracts all men with his sermons. Let wise, ancient ( experienced who have studies first) the Rishis, knowers of the meanings of the mantras, illuminate their big cities with noble and virtuous support and through a pleasant tongued scholar.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - O men! as the sun upholds all planets and all substances by his gravitating power, in the same manner, it is the duty of the enlightened persons to uphold all men and illuminate their hearts.
Translator's Notes -
दीधीङ दीप्तिदेवनयो: (अदा० ) अत्र दीप्त्यर्थः । बृहस्पतिः महान्, बहुतां पतिर्वा = The great scholar or the sun-protector of the great planets.
Foot Notes - (त्रिषधस्थः) त्रिषु समानस्थानेषु कर्मोपासनाज्ञानेषु वा तिष्ठति = In the case of the sun, who pervades with his light three regions i.e. earth, firmament and sky. In the case of a great scholar, who is firmly established in knowledge, actions and contemplation or communion (दीध्यानाः) शुभैर्गुणैः प्रकाशयमानाः । = Illuminating with their noble virtues. (ज्म:) पृथिव्याः । ज्येति पृथिवीनाम (NG 1, 1) = Of the earth.
इस भाष्य को एडिट करें