English
ऋग्वेद - मण्डल 6/ सूक्त 12/ मन्त्र 1
ऋषिः - भरद्वाजो बार्हस्पत्यः
देवता - अग्निः
छन्दः - त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
मध्ये॒ होता॑ दुरो॒णे ब॒र्हिषो॒ राळ॒ग्निस्तो॒दस्य॒ रोद॑सी॒ यज॑ध्यै। अ॒यं स सू॒नुः सह॑स ऋ॒तावा॑ दू॒रात्सूर्यो॒ न शो॒चिषा॑ ततान ॥१॥
स्वर सहित पद पाठमध्ये॑ । होता॑ । दु॒रो॒णे । ब॒र्हिषः॑ । राट् । अ॒ग्निः । तो॒दस्य॑ । रोद॑सी॒ इति॑ । यज॑ध्यै । अ॒यम् । सः । सू॒नुः । सह॑सः । ऋ॒तऽवा॑ । दू॒रात् । सूर्यः॑ । न । शो॒चिषा॑ । त॒ता॒न॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
मध्ये होता दुरोणे बर्हिषो राळग्निस्तोदस्य रोदसी यजध्यै। अयं स सूनुः सहस ऋतावा दूरात्सूर्यो न शोचिषा ततान ॥१॥
स्वर रहित पद पाठमध्ये। होता। दुरोणे। बर्हिषः। राट्। अग्निः। तोदस्य। रोदसी इति। यजध्यै। अयम्। सः। सूनुः। सहसः। ऋतऽवा। दूरात्। सूर्यः। न। शोचिषा। ततान ॥१॥
ऋग्वेद - मण्डल » 6; सूक्त » 12; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 5; वर्ग » 14; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 5; वर्ग » 14; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - What should men do is told.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O men ! this Agni ( fire ) is the giver of heat and happiness, and placed in the middle of space at home is resplendent and remover of cold and many diseases caused by it. It unite heaven and earth (through the smoke etc.). So similarly this highly learned who is the son of a mighty person endowed with the power of endurance, and who always seeks truth, spreads the light of knowledge like the sun with his light, and dispels all darkness.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - These active persons who are illuminators of all good works like the sun, are capable to remote the happiness of all.
Foot Notes - (दुरोणे) गृहे । दुरोणे इति गृहनाम (NG 3, 4)। At home. (बर्हिषः ) अवकाशस्य । वर्हिः इति अन्तरिक्षनाम (NG 1, 3) '= Of the space or firmament. (तोदस्य) व्यथायाः । तुद-व्यथने ( तुदा० ) यज-देवपूजा- संगतिकरणदानेषु - अत्र संगतिकरणार्थः । = Of the pain or disease etc. (यजध्यै) यष्टुं-संगन्तुम् | = To unite.
इस भाष्य को एडिट करें