English
ऋग्वेद - मण्डल 6/ सूक्त 2/ मन्त्र 1
ऋषिः - भरद्वाजो बार्हस्पत्यः
देवता - अग्निः
छन्दः - भुरिगुष्णिक्
स्वरः - ऋषभः
त्वं हि क्षैत॑व॒द्यशोऽग्ने॑ मि॒त्रो न पत्य॑से। त्वं वि॑चर्षणे॒ श्रवो॒ वसो॑ पु॒ष्टिं न पु॑ष्यसि ॥१॥
स्वर सहित पद पाठत्वम् । हि । क्षैत॑ऽवत् । यशः॑ । अग्ने॑ । मि॒त्रः । न । पत्य॑से । त्वम् । वि॒ऽच॒र्ष॒णे॒ । श्रवः॑ । वसो॒ इति॑ । पु॒ष्टिम् । न । पु॒ष्य॒सि॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वं हि क्षैतवद्यशोऽग्ने मित्रो न पत्यसे। त्वं विचर्षणे श्रवो वसो पुष्टिं न पुष्यसि ॥१॥
स्वर रहित पद पाठत्वम्। हि। क्षैतऽवत्। यशः। अग्ने। मित्रः। न। पत्यसे। त्वम्। विऽचर्षणे। श्रवः। वसो इति। पुष्टिम्। न। पुष्यसि ॥१॥
ऋग्वेद - मण्डल » 6; सूक्त » 2; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 5; वर्ग » 1; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 5; वर्ग » 1; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - How is Agni is told.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O highly learned person! illuminator of truth and purifier like 'the fire', you are the master of wealth, food or glory like a friend. O Inhalator or support of all! you make increase fame like full prosperity. Therefore you are happy.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - As the earthly objects are dry and insipid, so those who are not learned become un-righteous and hard hearted (without feeling. Ed.).
Foot Notes - (क्षेतवत् ) क्षितौ भववत् । क्षितिरिति पृथिवीनाम-धेयम् (NG 1, 1) तत्भवं-क्षैतम् | = With earthly things. (यशः ) धनमन्नं कीर्ति वा । यश इति धननाम (NG 2, 1 ) यश: इति अन्ननाम (NG 2, 7) कीर्ति नाग तु जगाद्विख्यातमेव । = Wealth, food or good reputation (glory). (विचर्षणे ) प्रकाशक । विचर्षणिरिति पश्यतिकर्मा (NG 3, 11 ) अत्र दर्शनार्थः । = Illuminator.
इस भाष्य को एडिट करें