English
ऋग्वेद - मण्डल 6/ सूक्त 23/ मन्त्र 1
ऋषिः - भरद्वाजो बार्हस्पत्यः
देवता - इन्द्र:
छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
सु॒त इत्त्वं निमि॑श्ल इन्द्र॒ सोमे॒ स्तोमे॒ ब्रह्म॑णि श॒स्यमा॑न उ॒क्थे। यद्वा॑ यु॒क्ताभ्यां॑ मघव॒न्हरि॑भ्यां॒ बिभ्र॒द्वज्रं॑ बा॒ह्वोरि॑न्द्र॒ यासि॑ ॥१॥
स्वर सहित पद पाठसु॒ते । इत् । त्वम् । निऽमि॑श्लः । इ॒न्द्र॒ । सोमे॑ । स्तोमे॑ । ब्रह्म॑णि । श॒स्यमा॑ने । उ॒क्थे । यत् । वा॒ । यु॒क्ताभ्या॑म् । म॒घ॒ऽव॒न् । हरि॑ऽभ्याम् । बिभ्र॑त् । वज्र॑म् । बा॒ह्वोः । इ॒न्द्र॒ । यासि॑ ॥
स्वर रहित मन्त्र
सुत इत्त्वं निमिश्ल इन्द्र सोमे स्तोमे ब्रह्मणि शस्यमान उक्थे। यद्वा युक्ताभ्यां मघवन्हरिभ्यां बिभ्रद्वज्रं बाह्वोरिन्द्र यासि ॥१॥
स्वर रहित पद पाठसुते। इत्। त्वम्। निऽमिश्लः। इन्द्र। सोमे। स्तोमे। ब्रह्मणि। शस्यमाने। उक्थे। यत्। वा। युक्ताभ्याम्। मघऽवन्। हरिऽभ्याम्। बिभ्रत्। वज्रम्। बाह्वोः। इन्द्र। यासि ॥१॥
ऋग्वेद - मण्डल » 6; सूक्त » 23; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 6; वर्ग » 15; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 6; वर्ग » 15; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - The duties and attributes of Indra (king) are told.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O Indra-killer of the foes! you are worthy of respect, as you become prosperous king, on the occasion of your praise on acquisition of the admirable wealth that is worth bearing or speaking. Endowed with that wealth and accomplished by two men who take away sins from you (by their good teachings) (that is) teachers and preachers, you bear the thunderbolt-like powerful weapon in your hands.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - The kingdom of those kings becomes stable, who cherish their subjects like their fathers, with alertness and beat powerful arms. They drive away the wicked.
Foot Notes - (निमिश्ल:) = Endowed with mixed. (सोमे) ऐश्वर्ये । षु-प्रसर्वश्वर्ययो: (भ्वा अ.) अत्र ऐश्वर्याग्रहणम् | = In wealth or prosperity. (हरिभ्याम्) हरणशीलाभ्यां मनुष्याभ्याम् । हरयः इति मनुष्यनाम (NG 2, 3) = By two men, who with their good teaching drive away sins.
इस भाष्य को एडिट करें