English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 317
ऋषिः - सप्तगुराङ्गिरसः
देवता - इन्द्रः
छन्दः - त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
1
ज꣣गृह्मा꣢ ते꣣ द꣡क्षि꣢णमिन्द्र꣣ ह꣡स्तं꣢ वसू꣣य꣡वो꣢ वसुपते꣣ व꣡सू꣢नाम् । वि꣣द्मा꣢꣫ हि त्वा꣣ गो꣡प꣢तिꣳ शूर꣣ गो꣡ना꣢म꣣स्म꣡भ्यं꣢ चि꣣त्रं꣡ वृष꣢꣯णꣳ र꣣यिं꣡ दाः꣢ ॥३१७॥
स्वर सहित पद पाठज꣣गृह्म꣢ । ते꣣ । द꣡क्षि꣢꣯णम् । इ꣣न्द्र । ह꣡स्त꣢꣯म् । व꣣सूय꣡वः꣢ । व꣣सुपते । वसु । पते । व꣡सू꣢꣯नाम् । वि꣣द्म꣢ । हि । त्वा꣣ । गो꣡प꣢꣯तिम् । गो । प꣣तिम् । शूर । गो꣡ना꣢꣯म् । अ꣣स्म꣡भ्य꣢म् । चि꣣त्र꣢म् । वृ꣡ष꣢꣯णम् । र꣣यि꣢म् । दाः꣣ ॥३१७॥
स्वर रहित मन्त्र
जगृह्मा ते दक्षिणमिन्द्र हस्तं वसूयवो वसुपते वसूनाम् । विद्मा हि त्वा गोपतिꣳ शूर गोनामस्मभ्यं चित्रं वृषणꣳ रयिं दाः ॥३१७॥
स्वर रहित पद पाठ
जगृह्म । ते । दक्षिणम् । इन्द्र । हस्तम् । वसूयवः । वसुपते । वसु । पते । वसूनाम् । विद्म । हि । त्वा । गोपतिम् । गो । पतिम् । शूर । गोनाम् । अस्मभ्यम् । चित्रम् । वृषणम् । रयिम् । दाः ॥३१७॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 317
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 4; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 3; मन्त्र » 5
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 3; खण्ड » 9;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 4; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 3; मन्त्र » 5
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 3; खण्ड » 9;
Acknowledgment
विषय - "Missing"
भावार्थ -
भा० = हे इन्द्र ! ( वयं वसूयवः ) = हम प्राणों की कामना या देह में स्वयं वसु होने की कामना करते हुए ( ते ) = तेरा ( दक्षिणं ) = दायां, क्रिया सम्पन्न ( हस्तं ) = हाथ ( जगृह्म ) = ग्रहण करते हैं । हे ( वसूनां ) = वसुओं के बीच में ( वसुपते ) = प्राणों के पालक ! आत्मन् ( त्वा ) = तुझको ( गोमांगोपतिं ) = इन्द्रियों के बीच में इन्द्रियों के स्वामी के समान ( विद्म हि ) = निश्चय से जानते हैं । ( अस्मभ्यम् ) = हमें ( चित्रं ) = सदा बढ़ने वाले या चितिशक्ति से युक्त या ज्ञानसम्पादन करने हारे ( वृषणं ) = सब सुखों के देने वाले पुष्टिकारक ( रथिं ) = प्राण, अन्न, बल ( दाः ) = दो।
टिप्पणी -
३१७ –'जगम्भाते' इति पाठभेदः ऋ० ।
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर -
ऋषिः - सप्तगु:।
देवता - इन्द्रः।
छन्दः - त्रिष्टुभ् ।
स्वरः - नेवतः।
इस भाष्य को एडिट करें