English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 85
ऋषिः - द्वितो मृक्तवाहा आत्रेयः
देवता - अग्निः
छन्दः - अनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
काण्ड नाम - आग्नेयं काण्डम्
1
प्रा꣣त꣢र꣣ग्निः꣡ पु꣢रुप्रि꣣यो꣢ वि꣣श꣡ स्त꣢वे꣣ता꣡ति꣢थिः । वि꣢श्वे꣣ य꣢स्मि꣣न्न꣡म꣢र्त्ये ह꣣व्यं꣡ मर्ता꣢꣯स इ꣣न्ध꣡ते꣢ ॥८५॥
स्वर सहित पद पाठप्रा꣣तः꣢ । अ꣣ग्निः꣢ । पु꣣रुप्रियः꣢ । पु꣣रु । प्रियः꣢ । वि꣣शः꣢ । स्त꣣वेत । अ꣡ति꣢꣯थिः । वि꣡श्वे꣢꣯ । य꣡स्मि꣢꣯न् । अ꣡म꣢꣯र्त्ये । अ । म꣣र्त्ये । ह꣣व्य꣢म् । म꣡र्ता꣢꣯सः । इ꣣न्ध꣡ते꣢ ॥८५॥
स्वर रहित मन्त्र
प्रातरग्निः पुरुप्रियो विश स्तवेतातिथिः । विश्वे यस्मिन्नमर्त्ये हव्यं मर्तास इन्धते ॥८५॥
स्वर रहित पद पाठ
प्रातः । अग्निः । पुरुप्रियः । पुरु । प्रियः । विशः । स्तवेत । अतिथिः । विश्वे । यस्मिन् । अमर्त्ये । अ । मर्त्ये । हव्यम् । मर्तासः । इन्धते ॥८५॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 85
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 4; मन्त्र » 5
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 9;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 4; मन्त्र » 5
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 9;
Acknowledgment
विषय - परमेश्वर की स्तुति
भावार्थ -
भा० = ( पुरुप्रियः ) = बहुतसे प्राणियों का प्यारा या इन्द्रियों को प्रेरणा या पूर्ति, सन्तुष्टि देने हारा ( अग्नि:) = अग्नि , परमात्मा और आत्मा ( अतिथिः ) = इस शरीर या ब्रह्माण्ड रूप गृह में व्यापक है। उसका ( विश: ) = सब प्रजाएं ( प्रातः ) = प्रातःकाल, सबसे पूर्व ( स्तवेत ) = उपासना करें, स्तुति करें ( यस्मिन् ) = जिस ( अमर्त्ये ) = मरण रहित, अविनाशी आत्मामें ( विश्वे ) = समस्त ( मर्त्तास: ) = मरणधर्मा, शरीरधारी प्राणी ( हव्यं ) = अन्न रूप हवि और स्तुति को ( इन्धते ) = प्रदान कर प्रज्वलित रखते हैं, जीवित रखते हैं ।
टिप्पणी -
४५ विश्वानि यो अमर्त्त्यो हव्या मर्त्त्येषु रेण्यति' इति ऋ० । 'विशे स्तवेत इति० सा० विशस्तवेत' स० सा ०
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर -
ऋषिः - मृक्तवाहा द्वित:। छन्द: - अनुष्टुप् ।
इस भाष्य को एडिट करें