English
साइडबार
ऋग्वेद - मण्डल 10/ सूक्त 172/ मन्त्र 4
उ॒षा अप॒ स्वसु॒स्तम॒: सं व॑र्तयति वर्त॒निं सु॑जा॒तता॑ ॥
स्वर सहित पद पाठउ॒षाः । अप॑ । स्वसुः॑ । तमः॑ । सम् । व॒र्त॒य॒ति॒ । व॒र्त॒निम् । सु॒ऽजा॒तता॑ ॥
स्वर रहित मन्त्र
उषा अप स्वसुस्तम: सं वर्तयति वर्तनिं सुजातता ॥
स्वर रहित पद पाठउषाः । अप । स्वसुः । तमः । सम् । वर्तयति । वर्तनिम् । सुऽजातता ॥ १०.१७२.४
ऋग्वेद - मण्डल » 10; सूक्त » 172; मन्त्र » 4
अष्टक » 8; अध्याय » 8; वर्ग » 30; मन्त्र » 4
अष्टक » 8; अध्याय » 8; वर्ग » 30; मन्त्र » 4
पदार्थः -
(उषाः स्वसुः-तमः-अपवर्तयति ) यथा-उषाः-रात्रिरूपाया भगिन्या अन्धकारमपगमयति तथा कान्तिमती गृहदेवी स्वसुः सुष्ठु- प्रेरिकायाः पति-मातुः-“स्वसा सु-असा” [निरु० ११।३२] शोकान्धकारं-तत्पौत्रोत्पादनेन दूरीकरोति (सुजातता) सुजाततया सुप्रसिद्धतया (वर्तनिं संवर्तयति) वर्तनं व्यवहारं सम्यगाचरति-अवकाशं पूरयति ॥४॥