English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 22/ मन्त्र 1
सूक्त - अथर्वा
देवता - चन्द्रः
छन्दः - एकावसानानिचृद्विषमात्रिपाद्गायत्री
सूक्तम् - शत्रुनाशन सूक्त
चन्द्र॒ यत्ते॒ तप॒स्तेन॒ तं प्रति॑ तप॒ यो॑३ ऽस्मान्द्वेष्टि॒ यं व॒यं द्वि॒ष्मः ॥
स्वर सहित पद पाठचन्द्र॑ । यत् । ते॒ । तप॑: । तेन॑ । तम् । प्रति॑ । त॒प॒ । य: । अ॒स्मान् । द्वेष्टि॑ । यम् । व॒यम् । द्वि॒ष्म: ॥२२.१॥
स्वर रहित मन्त्र
चन्द्र यत्ते तपस्तेन तं प्रति तप यो३ ऽस्मान्द्वेष्टि यं वयं द्विष्मः ॥
स्वर रहित पद पाठचन्द्र । यत् । ते । तप: । तेन । तम् । प्रति । तप । य: । अस्मान् । द्वेष्टि । यम् । वयम् । द्विष्म: ॥२२.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 22; मन्त्र » 1
भाषार्थ -
(চন্দ্র) হে চাঁদ ! (যৎ) যে (তে তপঃ) তোমার তাপ রয়েছে (তেন) তা দ্বারা (তম্ প্রতি) তাঁকে (তপ) তুমি তপ্ত করো (যঃ অস্মান) যে আমাদের সাথে দ্বেষ করে, এবং (যম্ বয়ম্ দ্বিষ্মঃ) এইজন্য যার প্রতি আমরা প্রেম করিনা।
टिप्पणी -
[চন্দ্র দ্বারা চন্দ্রমা অর্থাৎ পরমেশ্বরও অভিপ্রেত হয়েছে (যজু০ ৩২।১)। পরমেশ্বরার্থ হল মুখ্য। তিনি নিজ আহ্লাদক এবং প্রদীপ্ত স্বরূপ দ্বারা আধ্যাত্মিক দেবাসুর সংগ্রামে আসুরিক বিচার এবং কর্মকে তপ্ত করেন, সন্তপ্ত করে দেন। চদি আহ্লাদনে দীপ্তৌ চ (ভ্বাদিঃ)। প্রাকৃতিক চাঁদ তো রাত্রীকালে অন্ধকারকে তপ্ত করে, সন্তপ্ত করে, অপসারিত করে। আগামী মন্ত্রেও পরমেশ্বরার্থই মুখ্য।]