English
Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 54/ मन्त्र 1
विश्वाः॒ पृत॑ना अभि॒भूत॑रं॒ नरं॑ स॒जूस्त॑तक्षु॒रिन्द्रं॑ जज॒नुश्च॑ रा॒जसे॑। क्रत्वा॒ वरि॑ष्ठं॒ वर॑ आ॒मुरि॑मु॒तोग्रमोजि॑ष्ठं त॒वसं॑ तर॒स्विन॑म् ॥
स्वर सहित पद पाठविश्वा॑: । पृत॑ना: । अ॒भि॒ऽभूत॑रम् । नर॑म् । स॒ऽजू: । त॒त॒क्षु॒: । इन्द्र॑म् । ज॒ज॒नु: । च॒ । रा॒जसे॑ ॥ क्रत्वा॑ । वरि॑ष्ठम् । वरे॑ । आ॒ऽमुरि॑म् । उ॒त । उ॒ग्रम् । ओजि॑ष्ठम् । त॒वस॑म् । त॒र॒स्विन॑म् ॥५४.१॥
स्वर रहित मन्त्र
विश्वाः पृतना अभिभूतरं नरं सजूस्ततक्षुरिन्द्रं जजनुश्च राजसे। क्रत्वा वरिष्ठं वर आमुरिमुतोग्रमोजिष्ठं तवसं तरस्विनम् ॥
स्वर रहित पद पाठविश्वा: । पृतना: । अभिऽभूतरम् । नरम् । सऽजू: । ततक्षु: । इन्द्रम् । जजनु: । च । राजसे ॥ क्रत्वा । वरिष्ठम् । वरे । आऽमुरिम् । उत । उग्रम् । ओजिष्ठम् । तवसम् । तरस्विनम् ॥५४.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 54; मन्त्र » 1
भाषार्थ -
(বিশ্বাঃ পৃতনাঃ) কাম-ক্রোধাদির সব সেনাদের (অভিভূতরম্) পরাভবকারী, (নরম্) জগন্নেতা, (সজূঃ) নিজের সাথী, (ক্রত্বা) সৎকর্ম-সমূহ এবং প্রজ্ঞা-সমূহের দৃষ্টিতে (বরিষ্ঠম্) সর্বশ্রেষ্ঠ, (বরে) উপাসককে বরণ করলে (আমুরিম্) তাঁর অবিদ্যার পূর্ণরূপে বিনাশক, (উত) এবং (উগ্রম্) অবিদ্যার বিনাশে উগ্ররূপ, (ওজিষ্ঠম্) অত্যন্ত ওজস্বী, (তরস্বিনম্) বলবান্ তথা (তবসম্) বলস্বরূপ (ইন্দ্রম্) পরমেশ্বরকে—প্রথম তো উপাসক (ততক্ষুঃ) আভাসিক প্রতীতির রূপে, (চ) এবং তদনন্তর (জজনুঃ) প্রত্যক্ষ প্রতীতি রূপে প্রকট করে, (রাজসে) যাতে পরমেশ্বর তাঁর ওপর রাজ্য করে, এবং তাঁর হৃদয়ে সদা বিরাজমান থাকে।
- [ক্রতু=কর্ম (নিঘং০ ২.১)। প্রজ্ঞা (নিঘং০ ৩.৯)। তরস্=বল (নিঘং০ ২.৯)। আমুরিম্=মৄ হিংসায়াম্।]
इस भाष्य को एडिट करें