ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 48/ मन्त्र 1
ऋषिः - प्रगाथः काण्वः
देवता - सोमः
छन्दः - पादनिचृत्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
स्वा॒दोर॑भक्षि॒ वय॑सः सुमे॒धाः स्वा॒ध्यो॑ वरिवो॒वित्त॑रस्य । विश्वे॒ यं दे॒वा उ॒त मर्त्या॑सो॒ मधु॑ ब्रु॒वन्तो॑ अ॒भि सं॒चर॑न्ति ॥
स्वर सहित पद पाठस्वा॒दोः । अ॒भ॒क्षि॒ । वय॑सः । सु॒ऽमे॒धाः । सु॒ऽआ॒ध्यः॑ । व॒रि॒वो॒वित्ऽत॑रस्य । विश्वे॑ । यम् । दे॒वाः । उ॒त । मर्त्या॑सः । मधु॑ । ब्रु॒वन्तः॑ । अ॒भि । स॒म्ऽचर॑न्ति ॥
स्वर रहित मन्त्र
स्वादोरभक्षि वयसः सुमेधाः स्वाध्यो वरिवोवित्तरस्य । विश्वे यं देवा उत मर्त्यासो मधु ब्रुवन्तो अभि संचरन्ति ॥
स्वर रहित पद पाठस्वादोः । अभक्षि । वयसः । सुऽमेधाः । सुऽआध्यः । वरिवोवित्ऽतरस्य । विश्वे । यम् । देवाः । उत । मर्त्यासः । मधु । ब्रुवन्तः । अभि । सम्ऽचरन्ति ॥ ८.४८.१
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 48; मन्त्र » 1
अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 11; मन्त्र » 1
अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 11; मन्त्र » 1
विषयः - अस्मिन् सूक्तेऽन्नस्य प्रशंसाऽस्ति ।
पदार्थः -
अहम् । वयसः=अन्नस्य । अत्र कर्मणि षष्ठी । अन्नमित्यर्थः । अभक्षि=भक्षयेम । वयं सर्वे अन्नं भक्षयेमहि । कीदृशस्य वयसः । स्वादोः । पुनः । वरिवोवित्तरस्य=अतिशयेन सत्कारं लभमानस्य । पुनः । यम्=यदन्नम् । विश्वेदेवाः=सर्वे श्रेष्ठाः । उत मर्त्यासः=मर्त्याः । मधु ब्रुवन्तः=इदमन्नं मधु इति कथयन्तः । अभिसंचरन्ति=भक्षयन्ति । अहं कीदृशः । सुमेधाः=सुमतिः । पुनः । स्वाध्यः=सुकर्मा ॥१ ॥