शब्दार्थ -
(गिरीणाम्) पर्वतांच्या (उपहृरे) एकांतस्थानी अथवा पर्वताजवळ (नदीनाम्) आणि नद्यांच्या (सड्गमे) संगमस्थानी (धिया) ध्यानाद्वारे (विप्रः) तो सर्वव्यापक आणि मेधावी इन्द्र परमेश्वर (अजायत) प्रकट होतो. ।। ९।।

भावार्थ - तुमचा प्रश्न आहे की तो इन्द्र परमेश्वर कुठे आहे ? यावर आमचे उत्तर असे - तो सर्वव्यापी आहे. त्याचे दर्शन या बाह्य चर्मचक्षूद्वारे होणे संभवनीय नाही. ध्यानाद्वारे आंतरिक चक्षूद्वारे साक्षात्कार रूनच त्याला जाणता येते. शिवाय त्याचे ध्यान कोलाहल गोंगाटाने भरलेल्या वातावरणात करता येत नाही, तर त्याचे ध्यान पर्वतांच्या आणि नद्यांच्या शांत प्रदेशात होणे शक्य आहे. द्यानास अनुकूल अशा प्रदेशातच ध्यान करणाऱ्यांना त्या परमेश्वराचा साक्षात्कार होत असतो. तुमचा दुसरा प्रश्न आहे - त्याची पूजा कोण करू शकतो ? या प्रश्नाचे उत्तरदेखील पहिल्या प्रश्नाच्या उत्तरातच समाविष्ट आहे. त्या निराकार, शरीररहित आणि नेत्र-अगोचर परमेश्वराची पूजा पूर्ववर्णित पद्धतीने म्हणजे ध्यानाद्वारे तो ध्यानी- मनुष्यच करू शकतो. त्या अमूर्त, निराकार ईश्वराची कल्पित मूर्ती तयार करून आणि त्यावर पत्र, पुष्य, जल आदी वाहणारा माणूस त्याचा खरा पूजक नाही, हे लक्षात ठेवा ।। ९।। आता परमेश्वराची आणि भूपतीची स्तुती करण्याविषयी मनुष्यांना प्रेरणा केली आहे -

इस भाष्य को एडिट करें