English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 316
ऋषिः - पृथुर्वैन्यः
देवता - इन्द्रः
छन्दः - त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
1
सु꣣ष्वाणा꣡स꣢ इन्द्र स्तु꣣म꣡सि꣢ त्वा सनि꣣ष्य꣡न्त꣢श्चित्तुविनृम्ण꣣ वा꣡ज꣢म् । आ꣡ नो꣢ भर सुवि꣣तं꣡ यस्य꣢꣯ को꣣ना꣢꣫ तना꣣ त्म꣡ना꣢ सह्यामा꣣त्वो꣡ताः꣢ ॥३१६॥
स्वर सहित पद पाठसु꣣ष्वाणा꣡सः꣢ । इ꣣न्द्र । स्तुम꣡सि꣢ । त्वा꣣ । सनिष्य꣡न्तः꣢ । चि꣣त् । तुविनृम्ण । तुवि । नृम्ण । वा꣡ज꣢꣯म् । आ । नः꣣ । भर । सुवित꣢म् । य꣡स्य꣢꣯ । को꣣ना꣢ । त꣡ना꣢꣯ । त्म꣡ना꣢꣯ । स꣣ह्याम । त्वो꣡ताः꣢꣯ । त्वा । उ꣣ताः ॥३१६॥
स्वर रहित मन्त्र
सुष्वाणास इन्द्र स्तुमसि त्वा सनिष्यन्तश्चित्तुविनृम्ण वाजम् । आ नो भर सुवितं यस्य कोना तना त्मना सह्यामात्वोताः ॥३१६॥
स्वर रहित पद पाठ
सुष्वाणासः । इन्द्र । स्तुमसि । त्वा । सनिष्यन्तः । चित् । तुविनृम्ण । तुवि । नृम्ण । वाजम् । आ । नः । भर । सुवितम् । यस्य । कोना । तना । त्मना । सह्याम । त्वोताः । त्वा । उताः ॥३१६॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 316
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 4; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 3; मन्त्र » 4
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 3; खण्ड » 9;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 4; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 3; मन्त्र » 4
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 3; खण्ड » 9;
Acknowledgment
विषय - परमात्म्याला प्रार्थना
शब्दार्थ -
हे (तुविनृम्ण) अतिशय बली व अतिशय धनवान (इंद्र) परमेश्वरा, (सुष्वाणासः) श्रद्धा- रस गाळून, तयार करून (हृदय पात्र तुझ्या उपासनेसाठी तत्पर करून) आम्ही उपासक (वाजम्) आत्मिक बळ आणि आत्मिक ऐश्वर्याची (सनिष्यन्तः) कामना करीत (त्वा) तुझी (स्तुमसि) स्तुती करीत आहोत. तू (नः) आम्हाला (सुविहम्) सद्गती व उत्तम संतती (आ भर) प्रदान कर (यस्य) की ज्याची (तः आम्हाला कामना आहे. (त्वोताः) तुझ्या रक्षणाखाली राहून आम्ही (त्मना) आत्म- शक्तीद्वारे (तना) इकडे तिकडे पसरलेल्या शत्रूंचा (सह्याम) पराभव करू शकू. ।। ४।।
भावार्थ - आत्मा, मन, प्राण, शरीर आदींचे बळ तसेच आत्मिक सांसारिक संपत्ती प्राप्त करण्यासाठी आम्ही, जो अपार शक्ती व धनाचा स्वामी आहे, त्या परमेश्वराकडेच याचना केली पाहिजे. त्याच्याच कृपेने आम्हाला उत्तम गती (अवस्था) आणि उत्तम संतती प्राप्त करू शकू आणि शत्रूचा पराभव करू शकू. ।। ४।।
इस भाष्य को एडिट करें