English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 405
ऋषिः - नृमेध आङ्गिरसः
देवता - इन्द्रः
छन्दः - ककुप्
स्वरः - ऋषभः
काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
1
त्वं꣡ न꣢ इ꣣न्द्रा꣡ भ꣢र꣣ ओ꣡जो꣢ नृ꣣म्ण꣡ꣳ श꣢तक्रतो विचर्षणे । आ꣢ वी꣣रं꣡ पृ꣢तना꣣स꣡ह꣢म् ॥४०५॥
स्वर सहित पद पाठत्व꣢म् । नः꣣ । इन्द्र । आ꣢ । भ꣣र । ओ꣡जः꣢꣯ । नृ꣣म्ण꣢म् । श꣣तक्रतो । शत । क्रतो । विचर्षणे । वि । चर्षणे । आ꣢ । वी꣣र꣢म् । पृ꣣तनास꣡ह꣢म् । पृ꣣तना । स꣡ह꣢꣯म् ॥४०५॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वं न इन्द्रा भर ओजो नृम्णꣳ शतक्रतो विचर्षणे । आ वीरं पृतनासहम् ॥४०५॥
स्वर रहित पद पाठ
त्वम् । नः । इन्द्र । आ । भर । ओजः । नृम्णम् । शतक्रतो । शत । क्रतो । विचर्षणे । वि । चर्षणे । आ । वीरम् । पृतनासहम् । पृतना । सहम् ॥४०५॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 405
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 5; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 2; मन्त्र » 7
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 6;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 5; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 2; मन्त्र » 7
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 6;
Acknowledgment
विषय - इन्द्र नावाने परमेश्वराची व राजाची प्रार्थना
शब्दार्थ -
(शतक्रतो) अतीव ज्ञानी, विविध कर्मकृत्, आणि (विचर्षणे) विशेष द्रष्टा हे (इन्द्र) वीर, परमैश्वर्यशाली जगदीश्वर वा राजा, (त्वम्) आपण (नंः) आम्हा (उपासकांना / प्रजाजनांना) (ओजः) ब्रह्म वर्चस् आणि (नृम्णम्) धन (आभर) प्रदान करा. त्यासोबत (पृतनासहम्) शत्रु सैन्याला पराजित करणारा (वीरम्) वीर योद्धा (आ भर) (आमच्या घरी पुत्र म्हणून) वा आमच्या राष्ट्रात) जन्मू दे / निर्माण होऊ दे (अशी आम्ही प्रार्थना करतो.)।। ७।।
भावार्थ - परमेश्वराच्या कृपेने व राजाच्या प्रयत्नाने आमच्या राष्ट्रात ब्रह्मवर्चस्वी ब्राह्मण, शूरवीर क्षत्रिय आणि धनी, दानी वैश्य जन्मावेत (अशी कामना आहे.) सर्व प्रजाजनदेखील बलवान, धनवान व वीर पुत्र असणारे असावेत.।। ७।।
विशेष -
या मंत्रात अर्थश्लेष अलंकार आहे. ।। ७।।