English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 422
ऋषिः - विमद ऐन्द्रः
देवता - सोमः
छन्दः - पङ्क्तिः
स्वरः - पञ्चमः
काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
1
भ꣣द्रं꣢ नो꣣ अ꣡पि꣢ वातय꣣ म꣢नो꣣ द꣡क्ष꣢मु꣣त꣡ क्रतु꣢꣯म् । अ꣡था꣢ ते स꣣ख्ये꣡ अन्ध꣢꣯सो꣣ वि꣢ वो꣣ म꣢दे꣣ र꣢णा꣣ गा꣢वो꣣ न꣡ यव꣢꣯से꣣ वि꣡व꣢क्षसे ॥४२२॥
स्वर सहित पद पाठभ꣣द्र꣢म् । नः꣣ । अ꣡पि꣢꣯ । वा꣣तय । म꣡नः꣢꣯ । द꣡क्ष꣢꣯म् । उ꣣त꣢ । क्र꣡तु꣢꣯म् । अ꣡थ꣢꣯ । ते꣣ । सख्ये꣢ । स꣣ । ख्ये꣢ । अ꣡न्ध꣢꣯सः । वि । वः꣣ । म꣡दे꣢꣯ । र꣡ण꣢꣯ । गा꣡वः꣢꣯ । न । य꣡व꣢꣯से । वि꣡व꣢꣯क्षसे ॥४२२॥
स्वर रहित मन्त्र
भद्रं नो अपि वातय मनो दक्षमुत क्रतुम् । अथा ते सख्ये अन्धसो वि वो मदे रणा गावो न यवसे विवक्षसे ॥४२२॥
स्वर रहित पद पाठ
भद्रम् । नः । अपि । वातय । मनः । दक्षम् । उत । क्रतुम् । अथ । ते । सख्ये । स । ख्ये । अन्धसः । वि । वः । मदे । रण । गावः । न । यवसे । विवक्षसे ॥४२२॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 422
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 5; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 4; मन्त्र » 4
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 8;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 5; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 4; मन्त्र » 4
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 8;
Acknowledgment
विषय - सोम देवता। त्याची प्रार्थना
शब्दार्थ -
हे सोम, हे रसागार परमेश्वरा, (नः) आम्हा उपासकांना (भद्रं) श्रेष्ठ (मनः) मनोबल व (दक्षम्) शारीरिक बळ (उत) आणि (क्रतुम्) प्रकृष्टज्ञान व कर्म (अपि वातम) देखील प्राप्त व्हावे, असे कर. (अथ) आणखी असे की (ते) तुझ्या (अन्धसः) शांतिरसाच्या (सख्ये) सान्निध्यात आणि (वः) तुझ्या (मदे) आनंदात आम्हाला (वि रण) विशेत्वाने मग्न होऊ दे. (गावः न) गायी जशा (यवसे) गवत खाण्यात तल्लीन होतात, (तसे आम्हाला तुझ्या आनंदात रममाण होऊ दे.) हे परमेश्वरा, तू (विवक्षसे) खरोखर महान आहेस.।। ४।।
भावार्थ - परमेश्वराच्या उपासनेद्वारे माणूस आत्मा, मन, बुद्धी आदींच्या शक्तीचा व परमानंदाचा अनुभव घेऊ शकतो.।। ४।।
विशेष -
या मंत्रात उपमा अलंकार आहे.।। ४।।