English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 434
ऋषिः - वामदेवो गौतमः
देवता - अग्निः
छन्दः - पदपङ्क्तिः
स्वरः - पञ्चमः
काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
1
अ꣢ग्ने꣣ त꣢म꣣द्या꣢श्वं꣣ न꣢꣫ स्तोमैः꣣ क्र꣢तुं꣣ न꣢ भ꣣द्र꣡ꣳ हृ꣢दि꣣स्पृ꣡श꣢म् । ऋ꣣ध्या꣡मा꣢ त꣣ ओ꣡हैः꣣ ॥४३४॥
स्वर सहित पद पाठअ꣡ग्ने꣢꣯ । तम् । अ꣣द्य꣢ । अ꣣ । द्य꣢ । अ꣡श्व꣢꣯म् । न । स्तो꣡मैः꣢꣯ । क्र꣡तु꣢꣯म् । न । भ꣣द्र꣢म् । हृ꣣दिस्पृ꣡शम् । हृ꣣दि । स्पृ꣡श꣢꣯म् । ऋ꣣ध्या꣡म꣢ । ते꣣ । ओ꣡हैः꣢꣯ ॥४३४॥
स्वर रहित मन्त्र
अग्ने तमद्याश्वं न स्तोमैः क्रतुं न भद्रꣳ हृदिस्पृशम् । ऋध्यामा त ओहैः ॥४३४॥
स्वर रहित पद पाठ
अग्ने । तम् । अद्य । अ । द्य । अश्वम् । न । स्तोमैः । क्रतुम् । न । भद्रम् । हृदिस्पृशम् । हृदि । स्पृशम् । ऋध्याम । ते । ओहैः ॥४३४॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 434
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 5; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 5; मन्त्र » 8
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 9;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 5; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 5; मन्त्र » 8
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 9;
Acknowledgment
विषय - अग्नी देवता। ज्या परमेश्वराची पूजा कशा प्रकारे करावी, तो कसा आहे -
शब्दार्थ -
हे (अग्ने) अग्रनेता प्रकाशक परमेश्वरा, (अश्वं न) घोड्याप्रमाणे आणि (क्रतुं न) निर्माता एखाद्या शिल्पी कारागीरासारखे (भद्रम्) सर्वांचे कल्याण करणाऱ्या (हृदिस्पृशम्) आमच्या हृदयास प्रिय असणाऱ्या (तम्) त्या जगविख्यात स्वामी असलेल्या तुला (अघ) आज (ओहैः) जे स्तोत्र ऐकून तू आमच्याकडे येथील, असे स्तोत्रांद्वारे आम्ही उपासक (ऋध्याम) तुझी पूजा करतो.।। ८।।
या मंत्रात उपमा अलंकार आहे.।। ८।।
भावार्थ - ज्याप्रमाणे घोडा देशांतराला जाण्याचे साधन म्हणून आणि शिल्पी यंत्र कलादीचे निर्माण करून आमचे हित करतो, त्याप्रमाणे परमेश्वर आम्हाला उन्नतीकडे नेतो आणि सूर्य, चंद्र, वायू, फुले, फळे, मूल आदी विविध वस्तूंचे निर्माण करून आमचा हितकर्ता आहे.।। ८।।
इस भाष्य को एडिट करें