Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 467
ऋषिः - अहमीयुराङ्गिरसः
देवता - पवमानः सोमः
छन्दः - गायत्री
स्वरः - षड्जः
काण्ड नाम - पावमानं काण्डम्
1
उ꣣च्चा꣡ ते꣢ जा꣣त꣡मन्ध꣢꣯सो दि꣣वि꣡ सद्भूम्या द꣢꣯दे । उ꣣ग्र꣢꣫ शर्म꣣ म꣢हि꣣ श्र꣡वः꣢ ॥४६७॥
स्वर सहित पद पाठउ꣣च्चा꣢ । उ꣣त् । चा꣢ । ते꣣ । जात꣢म् । अ꣡न्ध꣢꣯सः । दि꣣वि꣢ । सत् । भू꣡मि꣢꣯ । आ । द꣣दे । उग्र꣢म् । श꣡र्म꣢ । म꣡हि꣢꣯ । श्र꣡वः꣢꣯ ॥४६७॥
स्वर रहित मन्त्र
उच्चा ते जातमन्धसो दिवि सद्भूम्या ददे । उग्र शर्म महि श्रवः ॥४६७॥
स्वर रहित पद पाठ
उच्चा । उत् । चा । ते । जातम् । अन्धसः । दिवि । सत् । भूमि । आ । ददे । उग्रम् । शर्म । महि । श्रवः ॥४६७॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 467
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 5; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 4; मन्त्र » 1
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 5; खण्ड » 1;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 5; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 4; मन्त्र » 1
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 5; खण्ड » 1;
Acknowledgment
विषय - प्रथम मंत्र - सोम वरून खालीकडे वाहत आहे -
शब्दार्थ -
हे पवमान सोम, पवित्रकर्ता रसागार परमेश्वरा, (ते) तुझ्या (अन्धसः) आनंदरसाचा (जातम्) समूह (भरपूर आनंद) (उच्चा) उच्च आहे दिवि सत्) प्रकाशमान आनदमय कोशात असलेल्या त्या रसाला (भूमि) भूमीवर म्हणजे भूमीवर उपस्थित मनुष्य (आपल्या हृदयात) (आदद्रे) ग्रहण करतो. त्या आनंद रसामुळे (उग्रं शर्म) तीव्र वा अध्याधिक कल्याण आणि (महि श्रवः) महान यश हे दोन्ही प्राप्त होतात.।। १।।
भावार्थ - जसे वर अंतरिक्षात विद्यमान मेघजलरूप रस आणि चंद्राच्या चांदणे रूप रस घेऊन ही भूमी सस्यश्यामला होते, तद्वत उच्च आनंदमय कोशातून अभिषुत होणारा (झिरपणारा) ब्रह्मानंद रस पान करून सामान्य मनुष्यही कृतार्थ होऊ शकतो.।। १।।
इस भाष्य को एडिट करें