English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 49
ऋषिः - सुदीतिपुरुमीढावाङ्गिरसौ तयोर्वान्यतरः
देवता - अग्निः
छन्दः - बृहती
स्वरः - मध्यमः
काण्ड नाम - आग्नेयं काण्डम्
1
अ꣣ग्नि꣡मी꣢डि꣣ष्वा꣡व꣢से꣣ गा꣡था꣢भिः शी꣣र꣡शो꣢चिषम् । अ꣣ग्नि꣢ꣳ रा꣣ये꣡ पु꣢रुमीढ श्रु꣣तं꣢꣫ नरो꣣ऽग्निः꣡ सु꣢दी꣣त꣡ये꣢ छ꣣र्दिः꣢ ॥४९॥
स्वर सहित पद पाठअ꣣ग्नि꣢म् । ई꣣डिष्व । अ꣡व꣢꣯से । गा꣡था꣢꣯भिः । शी꣣र꣡शो꣢चिषम् । शी꣣र꣢ । शो꣣चिषम् । अग्नि꣢म् । रा꣣ये꣢ । पु꣣रुमीढ । पुरु । मीढ । श्रुत꣢म् । न꣡रः꣢꣯ । अ꣣ग्निः꣢ । सु꣣दीत꣡ये꣢ । सु꣣ । दीत꣡ये꣢ । छ꣣र्दिः꣢ ॥४९॥
स्वर रहित मन्त्र
अग्निमीडिष्वावसे गाथाभिः शीरशोचिषम् । अग्निꣳ राये पुरुमीढ श्रुतं नरोऽग्निः सुदीतये छर्दिः ॥४९॥
स्वर रहित पद पाठ
अग्निम् । ईडिष्व । अवसे । गाथाभिः । शीरशोचिषम् । शीर । शोचिषम् । अग्निम् । राये । पुरुमीढ । पुरु । मीढ । श्रुतम् । नरः । अग्निः । सुदीतये । सु । दीतये । छर्दिः ॥४९॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 49
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 5; मन्त्र » 5
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 5;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 5; मन्त्र » 5
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 5;
Acknowledgment
विषय - आता मनुष्यानी परमेश्वराची स्तुती का करावी? हे सांगतात. -
शब्दार्थ -
(पुकमी) अनेक गुणांनी समृद्ध अशा हे स्तोता (मंत्राद्वारे उपासना करणारा) तू (अवसे) रक्षण, प्रगती, सर्वांविषयी प्रीती आणि तृप्ति लाभाकरीता (शीरशोचिषम्) सर्वत्रव्यापक ज्योतिष्मान अशा (अग्निम्) तेजस्वी परमात्म्याची (गायाभि:) मंत्र वाणीद्वारे (ईडिष्व) स्तुती व आराधना कर. (श्रुतम्) ज्यात त्याच्या महिमेचे वर्णन केले आहे, अशा वेदादी शास्त्रांनी सांगितलेल्या (अग्निम्) त्या परमेश्वराची (राये) भौतिक तसेच आध्यात्मिक अशा सर्व प्रकारच्या धनांच्या प्रापतीसाठी (ईडिष्व) आराधना कर, स्तुती कर. हे (नर:) पौरूषवान मनुष्यांनो, (अग्नि:) विश्वास ठेवा की, तो जगन्नायक परमेश्वर (सुदीतये) उत्तम कर्म करणाऱ्या पुरुषार्थी मनुष्यासाठी (छर्दि) शरणस्थळ वा आश्रय होतो. ।।५।।
भावार्थ - धन आदी समस्त कल्याणांची अभिलाषा असणाऱ्या मनुष्यांनी पुरुषार्थी व्हायला हवे. तसेच ज्याचे तत्र सर्वत्र व्याप्त आहे अशा परमगुरू परमेश्वराने भजन केले पाहिजे. ।।५।।
इस भाष्य को एडिट करें