English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 69
ऋषिः - वामदेवो गौतमः
देवता - अग्निः
छन्दः - त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
काण्ड नाम - आग्नेयं काण्डम्
1
आ꣢ वो꣣ रा꣡जा꣢नमध्व꣣र꣡स्य꣢ रु꣣द्र꣡ꣳ होता꣢꣯रꣳ सत्य꣣य꣢ज꣣ꣳ रो꣡द꣢स्योः । अ꣣ग्निं꣢ पु꣣रा꣡ त꣢नयि꣣त्नो꣢र꣣चि꣢त्ता꣣द्धि꣡र꣢ण्यरूप꣣म꣡व꣢से कृणुध्वम् ॥६९॥
स्वर सहित पद पाठआ꣢ । वः꣣ । रा꣡जा꣢꣯नम् । अ꣣ध्वर꣡स्य꣢ । रु꣣द्र꣢म् । हो꣡ता꣢꣯रम् । स꣣त्यय꣡ज꣢म् । स꣣त्य । य꣡ज꣢꣯म् । रो꣡द꣢꣯स्योः । अ꣣ग्नि꣢म् । पु꣣रा꣢ । त꣣नयित्नोः꣢ । अ꣣चि꣡त्ता꣢त् । अ꣣ । चि꣡त्ता꣢꣯त् । हि꣡र꣢꣯ण्यरूपम् । हि꣡र꣢꣯ण्य । रू꣣पम् । अ꣡व꣢꣯से । कृ꣣णुध्वम् ॥६९॥
स्वर रहित मन्त्र
आ वो राजानमध्वरस्य रुद्रꣳ होतारꣳ सत्ययजꣳ रोदस्योः । अग्निं पुरा तनयित्नोरचित्ताद्धिरण्यरूपमवसे कृणुध्वम् ॥६९॥
स्वर रहित पद पाठ
आ । वः । राजानम् । अध्वरस्य । रुद्रम् । होतारम् । सत्ययजम् । सत्य । यजम् । रोदस्योः । अग्निम् । पुरा । तनयित्नोः । अचित्तात् । अ । चित्तात् । हिरण्यरूपम् । हिरण्य । रूपम् । अवसे । कृणुध्वम् ॥६९॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 69
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 2; मन्त्र » 7
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 7;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 2; मन्त्र » 7
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 7;
Acknowledgment
विषय - पुढील मंत्रात असा उपदेश केला आहे की, वोकहो आत्मरक्षणासाठी परमेश्वरचि सेवन करा.
शब्दार्थ -
हे मनुष्यांनो तुम्ही (व:) तुमच्या (अध्वरस्य) जीवनयज्ञाचा (राजानम्) सम्राट असणाऱ्या (सद्रम्) पापी दुष्टात्मांना रडविणाऱ्या आणि पुण्यात्माजनांचे दु:ख दूर करणाऱ्या सत्योपदेशकर्ता परमेश्वराचे सेवन करा. (त्याचे ध्यान, उपासना करा.) तो (होतारम्) सृष्टीचा निर्याता आणि संहर्ता असून (रोदस्यो:) द्युलोक व पृथ्वीलोकात (सत्ययजम्) सत्य सामंजस्य स्थापित करणारा आहे. त्या (हिरण्यरूपम्) ज्योतिर्मय (अग्निम) नायक परमेश्वराला (अवसे) रक्षणाकरीता (हाक द्या) (तनयितो:) विद्युतप्रमाणे अचानकपणे आक्रमण करणारी (अचित्रात) मोहावस्थावर मृत्यू येईल. (पुरा) या पूर्वीच त्या परमेश्वराचे (आकृणुध्वम्) सेवन करा. ।।७।।
भावार्थ - आकाशात वीज जशी अचानक चमकते तसा मृत्यू न जाणे केव्हा अचानक येऊन आम्हांवर झडप घालील, त्यामुळे तो येण्यापूर्वीच विविध गुणधारक परमेश्वराची उपासना करून आम्ही आत्मोद्धार करून घ्यावा, यातच आमचे हित आहे. ।।७।।
इस भाष्य को एडिट करें