ऋग्वेद - मण्डल 2/ सूक्त 17/ मन्त्र 1
ऋषिः - गृत्समदः शौनकः
देवता - इन्द्र: 1
छन्दः - विराड्जगती 1
स्वरः - निषादः
तद॑स्मै॒ नव्य॑मङ्गिर॒स्वद॑र्चत॒ शुष्मा॒ यद॑स्य प्र॒त्नथो॒दीर॑ते। विश्वा॒ यद्गो॒त्रा सह॑सा॒ परी॑वृता॒ मदे॒ सोम॑स्य दृंहि॒तान्यैर॑यत्॥ 1
स्वर सहित पद पाठतत् । अ॒स्मै॒ । नव्य॑म् । अ॒ङ्गि॒र॒स्वत् । अ॒र्च॒त॒ । शुष्माः॑ । यत् । अ॒स्य॒ । प्र॒त्नऽथा॑ । उ॒त्ऽईर॑ते । विश्वा॑ । यत् । गो॒त्रा । सह॑सा । परि॑ऽवृता । मदे॑ । सोम॑स्य । दृं॒हि॒तानि॑ । ऐर॑यत् ॥
स्वर रहित मन्त्र
तदस्मै नव्यमङ्गिरस्वदर्चत शुष्मा यदस्य प्रत्नथोदीरते। विश्वा यद्गोत्रा सहसा परीवृता मदे सोमस्य दृंहितान्यैरयत्॥
स्वर रहित पद पाठतत्। अस्मै। नव्यम्। अङ्गिरस्वत्। अर्चत। शुष्माः। यत्। अस्य। प्रत्नऽथा। उत्ऽईरते। विश्वा। यत्। गोत्रा। सहसा। परिऽवृता। मदे। सोमस्य। दृंहितानि। ऐरयत्॥
ऋग्वेद - मण्डल » 2; सूक्त » 17; मन्त्र » 1
अष्टक » 2; अध्याय » 6; वर्ग » 19; मन्त्र » 1
अष्टक » 2; अध्याय » 6; वर्ग » 19; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - The attributes of the sun are stated.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O learned persons ! this solar system ripens the medicinal plants, as well as the wood of other trees. The wooden posts and planks make powerful enclosure of the farms and dwellings which prevent and frighten the lifters. In order to make a breakthrough in the new ventures, you should take due note of solar energy, for its proper utilization therein. You should therefore, realize and apply its significance in proper perspective.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - O men! God has created a powerful solar system controlling the whole universe. You should, therefore, take full note about it.
Foot Notes - (नव्यम्) नवमेव स्वरूपम् |= New undertaking or project. (अङ्गिरस्वत्) अङ्गिरसा प्राणेन तुल्यम् । = Endearing like vital life. (शुष्मा) शुष्माणि शोषकाणि बलानि = The powers which dry. (प्रत्नथा ) प्रत्नं पुरातनमिव = The old one. ( उदीरते) उत्कृष्टतथा कम्पयन्ति = Frighten or trembling. (गोत्ना) गोवाणि = Enclosure to keep animals particularly the cows. (परीवृता ) परित: सर्वतो वत्तंन्ते यानि तानि = Enclosing from all sides. (दुहितानि) घृतानि वर्द्धितानि वा = Held or extending.
इस भाष्य को एडिट करें