ऋग्वेद - मण्डल 2/ सूक्त 38/ मन्त्र 8
या॒द्रा॒ध्यं१॒॑ वरु॑णो॒ योनि॒मप्य॒मनि॑शितं नि॒मिषि॒ जर्भु॑राणः। विश्वो॑ मार्ता॒ण्डो व्र॒जमा प॒शुर्गा॑त्स्थ॒शो जन्मा॑नि सवि॒ता व्याकः॑॥
स्वर सहित पद पाठया॒त्ऽरा॒ध्य॑म् । वरु॑णः । योनि॑म् । अप्य॑म् । अनि॑ऽशितम् । नि॒ऽमिषि॑ । जर्भु॑राणः । विश्वः॑ । मा॒र्ता॒ण्डः । व्र॒जम् । आ । प॒शुः । गा॒त् । स्थ॒ऽशः । जन्मा॑नि । स॒वि॒ता । वि । आ । अ॒क॒रित्य॑कः ॥
स्वर रहित मन्त्र
याद्राध्यं१ वरुणो योनिमप्यमनिशितं निमिषि जर्भुराणः। विश्वो मार्ताण्डो व्रजमा पशुर्गात्स्थशो जन्मानि सविता व्याकः॥
स्वर रहित पद पाठयात्ऽराध्यम्। वरुणः। योनिम्। अप्यम्। अनिऽशितम्। निऽमिषि। जर्भुराणः। विश्वः। मार्ताण्डः। व्रजम्। आ। पशुः। गात्। स्थऽशः। जन्मानि। सविता। वि। आ। अकरित्यकः॥
ऋग्वेद - मण्डल » 2; सूक्त » 38; मन्त्र » 8
अष्टक » 2; अध्याय » 8; वर्ग » 3; मन्त्र » 3
अष्टक » 2; अध्याय » 8; वर्ग » 3; मन्त्र » 3
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - To the Glory of God.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - It is God — the creator of the world that gives various births to the soul. It remains in the light of the sun that upholds various dealings of time. It also acquires the knowledge of the cool water and the subtle fire to accomplish by moving men like an animal which goes to its stall.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - Whatever creatures are there in this world, they get the fruit of their deeds in this birth or in the next. Like an animal which reaches its place fixed by its master, in the same manner, God gives good bad or middle births and happiness or misery, according to the deeds of the souls.
Foot Notes - (याद्राध्यम्) ये यान्ति ते यातस्तैराध्यं याद्राध्यं संसाधनीवम् । = To be accomplished by moving or active men. (वरुण:) वरो जीवः = Good soul. (योनिम्) कारणं वन्हिम्। = Subtle fire. ( मार्ताण्ड:) मार्त्तण्डे सूर्ये भवः । अत्नान्येषामपीति दीर्घ: । (स्थश:) तिष्ठन्तीति स्थाः तानि बहूनि इति स्थशः | अत्र बह्वल्पार्थादिति शस् = Born under the sun.
इस भाष्य को एडिट करें