ऋग्वेद - मण्डल 3/ सूक्त 17/ मन्त्र 4
ऋषिः - कतो वैश्वामित्रः
देवता - अग्निः
छन्दः - विराट्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
अ॒ग्निं सु॑दी॒तिं सु॒दृशं॑ गृ॒णन्तो॑ नम॒स्याम॒स्त्वेड्यं॑ जातवेदः। त्वां दू॒तम॑र॒तिं ह॑व्य॒वाहं॑ दे॒वा अ॑कृण्वन्न॒मृत॑स्य॒ नाभि॑म्॥
स्वर सहित पद पाठअ॒ग्निम् । सु॒ऽदी॒तिम् । सु॒ऽदृश॑म् । गृ॒णन्तः॑ । न॒म॒स्यामः॑ । त्वा॒ । ईड्य॑म् । जा॒त॒ऽवे॒दः॒ । त्वाम् । दू॒तम् । अ॒र॒तिम् । ह॒व्य॒ऽवाह॑म् । दे॒वाः । अ॒कृ॒ण्व॒न् । अ॒मृत॑स्य । नाभि॑म् ॥
स्वर रहित मन्त्र
अग्निं सुदीतिं सुदृशं गृणन्तो नमस्यामस्त्वेड्यं जातवेदः। त्वां दूतमरतिं हव्यवाहं देवा अकृण्वन्नमृतस्य नाभिम्॥
स्वर रहित पद पाठअग्निम्। सुऽदीतिम्। सुऽदृशम्। गृणन्तः। नमस्यामः। त्वा। ईड्यम्। जातऽवेदः। त्वाम्। दूतम्। अरतिम्। हव्यऽवाहम्। देवाः। अकृण्वन्। अमृतस्य। नाभिम्॥
ऋग्वेद - मण्डल » 3; सूक्त » 17; मन्त्र » 4
अष्टक » 3; अध्याय » 1; वर्ग » 17; मन्त्र » 4
अष्टक » 3; अध्याय » 1; वर्ग » 17; मन्त्र » 4
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - More attributes of fire are stated.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O knower of the attributes of all objects! we praise you and make obeisance to you, who are good protector beautiful and admirable like the fire. The enlightened men have made you the bestower of happiness and obtainer of desirable objects. They cause repentance in the hearts of wicked persons like a messenger of doom. They have thus established a Centre of emancipation (fearlessness and safety) for the people.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - The men should make obeisance to and serve those enlightened persons who are full of splendor like the purifying fire. They give true knowledge regarding the means for achieving Dharma (righteousness) Artha (wealth) Kama (fulfilment of noble desires) and Moksha (emancipation).
Foot Notes - (सुदीतिम्) सुरक्षकम्। = Good protector. (द्रुतम् ) दूतमिव परितापाकम् = Causing repentance in the hearts of the wicked like a messenger. (अरतिम्) प्रापकम्। = Conveyor or bestower of happiness.
इस भाष्य को एडिट करें