English
ऋग्वेद - मण्डल 4/ सूक्त 20/ मन्त्र 8
ईक्षे॑ रा॒यः क्षय॑स्य चर्षणी॒नामु॒त व्र॒जम॑पव॒र्तासि॒ गोना॑म्। शि॒क्षा॒न॒रः स॑मि॒थेषु॑ प्र॒हावा॒न्वस्वो॑ रा॒शिम॑भिने॒तासि॒ भूरि॑म् ॥८॥
स्वर सहित पद पाठईक्षे॑ । रा॒यः । क्षय॑स्य । च॒र्ष॒णी॒नाम् । उ॒त । व्र॒जम् । अ॒प॒ऽव॒र्ता । अ॒सि॒ । गोना॑म् । शि॒क्षा॒ऽन॒रः । स॒म्ऽइ॒थेषु॑ । प्र॒हाऽवा॒न् । वस्वः॑ । रा॒शिम् । अ॒भि॒ऽने॒ता । अ॒सि॒ । भूरि॑म् ॥
स्वर रहित मन्त्र
ईक्षे रायः क्षयस्य चर्षणीनामुत व्रजमपवर्तासि गोनाम्। शिक्षानरः समिथेषु प्रहावान्वस्वो राशिमभिनेतासि भूरिम् ॥८॥
स्वर रहित पद पाठईक्षे। रायः। क्षयस्य। चर्षणीनाम्। उत। व्रजम्। अपऽवर्ता। असि। गोनाम्। शिक्षाऽनरः। सम्ऽइथेषु। प्रहाऽवान्। वस्वः। राशिम्। अभिऽनेता। असि। भूरिम् ॥८॥
ऋग्वेद - मण्डल » 4; सूक्त » 20; मन्त्र » 8
अष्टक » 3; अध्याय » 6; वर्ग » 4; मन्त्र » 3
अष्टक » 3; अध्याय » 6; वर्ग » 4; मन्त्र » 3
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - The essentials of a king are stated.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O king ! you are leader of men on account of receiving good education. Being a conqueror in battles, you convey to men much heap of wealth. You never strike weapons over the devoted good men, and guard wealth and dwellings of the people. Therefore, I look upon you as a true king.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - Only such a king can be illustrious from all yardsticks who protects his people during the battles. He constantly gives knowledge, wealth and dwelling places to men.
Foot Notes - (गोनाम् ) स्तोतणाम् । गौरितिस्तोतनाम (NG 3, 16 ) = Of devotees. (समिथेषु) सङ्ग्रामेषु । समिथे इति संग्राम नाम (NG 2, 17 ) = In battles. (प्रहावान् ) विजयं प्राप्तवान् | = Having achieved victory.
इस भाष्य को एडिट करें