ऋग्वेद - मण्डल 5/ सूक्त 11/ मन्त्र 3
असं॑मृष्टो जायसे मा॒त्रोः शुचि॑र्म॒न्द्रः क॒विरुद॑तिष्ठो वि॒वस्व॑तः। घृ॒तेन॑ त्वावर्धयन्नग्न आहुत धू॒मस्ते॑ के॒तुर॑भवद्दि॒वि श्रि॒तः ॥३॥
स्वर सहित पद पाठअस॑म्ऽमृष्टः । जा॒य॒से॒ । मा॒त्रोः । शुचिः॑ । म॒न्द्रः । क॒विः । उत् । अ॒ति॒ष्ठः॒ । वि॒वस्व॑तः । घृ॒तेन॑ । त्वा॒ । अ॒व॒र्ध॒य॒न् । अ॒ग्ने॒ । आ॒ऽहु॒त॒ । धू॒मः । ते॒ । के॒तुः । अ॒भ॒व॒त् । दि॒वि । शृइ॒तः ॥
स्वर रहित मन्त्र
असंमृष्टो जायसे मात्रोः शुचिर्मन्द्रः कविरुदतिष्ठो विवस्वतः। घृतेन त्वावर्धयन्नग्न आहुत धूमस्ते केतुरभवद्दिवि श्रितः ॥३॥
स्वर रहित पद पाठअसंऽमृष्टः। जायसे। मात्रोः। शुचिः। मन्द्रः। कविः। उत्। अतिष्ठः। विवस्वतः। घृतेन। त्वा। अवर्धयन्। अग्ने। आऽहुत। धूमः। ते। केतुः। अभवत्। दिवि। श्रितः ॥३॥
ऋग्वेद - मण्डल » 5; सूक्त » 11; मन्त्र » 3
अष्टक » 4; अध्याय » 1; वर्ग » 3; मन्त्र » 3
अष्टक » 4; अध्याय » 1; वर्ग » 3; मन्त्र » 3
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - The enlightened person's attributes are mentioned.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O student shining like fire! inviting respectfully, we honor you whom the enlightened persons have developed with the light of Vidya (knowledge) as from the sun. Like smoke from the fire your intellect is in the resplendent, most desirable and venerable God. Having received education from matter like Vidya and Acharya (preceptor), you become pure, delighted, admirable and far-sighted sage.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - Those boys and girls who having received education from enlightened men and women (with the observance of Brahmacharya) become pure.
Foot Notes - (असंमृष्ट:) सम्यगशुद्धः । = Very impure. (घृतेन) विद्याप्रकाशेन । भू-क्षरणदीप्त्योः । = With the light of knowledge.(आहुत) सत्कारेण निमन्त्रित । = Invited respectfully. (दिवि) प्रकाशमाने कमनीये सत्कर्त्तंव्य परमेश्वरे दिवु-क्रीडा विजिगीषा व्यवहार-धुति स्तुति मोदमद स्वप्नकान्तिगतिषु (दि०) अत्र द्युति कान्ति स्तुत्यर्थं ग्रहणम् | = In Resplendent, desirable and venerable God. (मन्द्रः) प्रशंसित: आनन्दित: मदि-स्तुति मोदमदस्वप्न कान्ति गतिषु (भ्वा० ) । = Admired, delighted.
इस भाष्य को एडिट करें