English
ऋग्वेद - मण्डल 5/ सूक्त 34/ मन्त्र 3
ऋषिः - संवरणः प्राजापत्यः
देवता - इन्द्र:
छन्दः - भुरिक्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
यो अ॑स्मै घ्रं॒स उ॒त वा॒ य ऊध॑नि॒ सोमं॑ सु॒नोति॒ भव॑ति द्यु॒माँ अह॑। अपा॑प श॒क्रस्त॑त॒नुष्टि॑मूहति त॒नूशु॑भ्रं म॒घवा॒ यः क॑वास॒खः ॥३॥
स्वर सहित पद पाठयः । अ॒स्मै॒ । घ्रं॒से । उ॒त । वा॒ । यः । ऊध॑नि । सोम॑म् । सु॒नोति॑ । भव॑ति । द्यु॒ऽमान् । अह॑ । अप॑ऽअप । स॒क्रः । त॒त॒नुष्टि॑म् । ऊ॒ह॒ति॒ । त॒नूऽशु॑भ्रम् । म॒घऽवा॑ । यः । क॒व॒ऽस॒खः ॥
स्वर रहित मन्त्र
यो अस्मै घ्रंस उत वा य ऊधनि सोमं सुनोति भवति द्युमाँ अह। अपाप शक्रस्ततनुष्टिमूहति तनूशुभ्रं मघवा यः कवासखः ॥३॥
स्वर रहित पद पाठयः। अस्मै। घ्रंसे। उत। वा। यः। ऊधनि। सोमम्। सुनोति। भवति। द्युऽमान्। अह। अपऽअप। शक्रः। ततनुष्टिम्। ऊहति। तनूऽशुभ्रम्। मघऽवा। यः। कवऽसखः ॥३॥
ऋग्वेद - मण्डल » 5; सूक्त » 34; मन्त्र » 3
अष्टक » 4; अध्याय » 2; वर्ग » 3; मन्त्र » 3
अष्टक » 4; अध्याय » 2; वर्ग » 3; मन्त्र » 3
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - The attributes of learned persons are told.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O men ! one who takes water properly in the day time or at the dawn, becomes full of splendor and full of the light of knowledge (owing to being healthy). A mighty person who desires and thinks of expansion of good work and looks after the person who has got pure body and many wise friends. He keeps misery far away.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - The persons who are industrious day and night, always enjoy happiness.
Foot Notes - (ऊधनि) उष: सममे ऊक्ष इति रात्रिनाम (NG 1, 7) अत्र-रात्रि साहचर्यादुवसो ग्रहणम् । = At the dawn. (घ्र्न्से ) दिने । घ्र्न्स इत्याहर्नाम् (NG 1, 9)। = In day time. (ततनूसृष्टिम् ) विस्तारम् । तनु-विस्तारे (तना० ) । = Expansion or extension. (कवासखः) कविः सखा वस्य । = He who has wise men as friends. (सोमम् ) जसम् । सोमः पयः ( Stph 12, 7, 3, 13) आप: सोमः सुतः (Stph 7, 1, 1, 22 ) = Water.
इस भाष्य को एडिट करें