English
ऋग्वेद - मण्डल 5/ सूक्त 56/ मन्त्र 3
मी॒ळ्हुष्म॑तीव पृथि॒वी परा॑हता॒ मद॑न्त्येत्य॒स्मदा। ऋक्षो॒ न वो॑ मरुतः॒ शिमी॑वाँ॒ अमो॑ दु॒ध्रो गौरि॑व भीम॒युः ॥३॥
स्वर सहित पद पाठमी॒ळ्हुष्म॑तीऽइव । पृ॒थि॒वी । परा॑ऽहता । मद॑न्ती । ए॒ति॒ । अ॒स्मत् । आ । ऋक्षः॑ । न । वः॒ । म॒रु॒तः॒ । शिमी॑ऽवान् । अमः॑ । दु॒ध्रः । गौःऽइ॑व । भी॒म॒ऽयुः ॥
स्वर रहित मन्त्र
मीळ्हुष्मतीव पृथिवी पराहता मदन्त्येत्यस्मदा। ऋक्षो न वो मरुतः शिमीवाँ अमो दुध्रो गौरिव भीमयुः ॥३॥
स्वर रहित पद पाठमीळ्हुष्मतीऽइव। पृथिवी। पराऽहता। मदन्ती। एति। अस्मत्। आ। ऋक्षः। न। वः। मरुतः। शिमीऽवान्। अमः। दुध्रः। गौःऽइव। भीमऽयुः ॥३॥
ऋग्वेद - मण्डल » 5; सूक्त » 56; मन्त्र » 3
अष्टक » 4; अध्याय » 3; वर्ग » 19; मन्त्र » 3
अष्टक » 4; अध्याय » 3; वर्ग » 19; मन्त्र » 3
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - The qualities of an ideal man are stated.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - Like a beautiful lady, who has a virile husband, the earth (human and other-beings. Ed.) comes towards us, staggering yet rejoicing (some times happily and some times unhappily. Ed.). A man ( husband. Ed.) of good actions comes to her at home your onslaught (after days hard work. Ed.). A hero is vigorous like a bear and fearful like the sun.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - Those who do good deeds industriously are ever happy.
Foot Notes - (मील हुष्मतीव) मोड़ : सेव्यक्ता वीर्यप्रदः प्रशस्तः पतिर्विद्यते यस्याः साः = A lady whose husband is very good and virile. (शिमीवान्) प्रशस्तकर्मवान् शिमी । इति कर्मनाम (NG 2, 1 ) । = Dear of good actions. (गौरिव) आदित्य इव । आदित्योऽपि गौरुध्यते उतादः परुषे गवि ऋ. Rig. 6, 16, 3, इति NKT 2, 2, 6) = The sun.
इस भाष्य को एडिट करें