English
ऋग्वेद - मण्डल 6/ सूक्त 44/ मन्त्र 1
ऋषिः - शंयुर्बार्हस्पत्यः
देवता - इन्द्र:
छन्दः - निचृदनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
यो र॑यिवो र॒यिन्त॑मो॒ यो द्यु॒म्नैर्द्यु॒म्नव॑त्तमः। सोमः॑ सु॒तः स इ॑न्द्र॒ तेऽस्ति॑ स्वधापते॒ मदः॑ ॥१॥
स्वर सहित पद पाठयः । र॒यि॒ऽवः॒ । र॒यिम्ऽत॑मः । यः । द्यु॒म्नैः । द्यु॒म्नव॑त्ऽतमः । सोमः॑ । सु॒तः । सः । इ॒न्द्र॒ । ते॒ । अस्ति॑ । स्व॒धा॒ऽप॒ते॒ मदः॑ ॥
स्वर रहित मन्त्र
यो रयिवो रयिन्तमो यो द्युम्नैर्द्युम्नवत्तमः। सोमः सुतः स इन्द्र तेऽस्ति स्वधापते मदः ॥१॥
स्वर रहित पद पाठयः। रयिऽवः। रयिम्ऽतमः। यः। द्युम्नैः। द्युम्नवत्ऽतमः। सोमः। सुतः। सः। इन्द्र। ते। अस्ति। स्वधाऽपते मदः ॥१॥
ऋग्वेद - मण्डल » 6; सूक्त » 44; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 7; वर्ग » 16; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 7; वर्ग » 16; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - What should king and his ministers do-is told.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O lord of food-wealthy king! he who is the wealthiest and most glorious man endowed with wealth and good reputation should be accepted by you with honor and the wealth required by him should also be utilized properly.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - O king and officers of the State / you should keep in your State many wealthy and enlightened persons so that the prosperity may grow even more.
Foot Notes - (धुम्नेः) धनेयंशोभिर्वा । घुम्मन् इति धननाम (NG 2,10 ) घुम्न धोततेर्यंशो वा अन्नावे ( NKT 5,5 ):। = By wealth or good reputation. (सोम:) ऐश्वर्यंम् । (सोम:, षु-प्रसवैश्वर्ययाः (स्वा०) नय ऐश्वर्यापग्रहणम् । = Wealth, prosperity. (स्वघापते ) अन्नस्वाभिन । स्वधा इति धन्नाम (NG 2, 7):। = Lord of food.
इस भाष्य को एडिट करें