Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 6 के सूक्त 71 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 6/ सूक्त 71/ मन्त्र 1
    ऋषिः - भरद्वाजो बार्हस्पत्यः देवता - सविता छन्दः - जगती स्वरः - निषादः

    उदु॒ ष्य दे॒वः स॑वि॒ता हि॑र॒ण्यया॑ बा॒हू अ॑यंस्त॒ सव॑नाय सु॒क्रतुः॑। घृ॒तेन॑ पा॒णी अ॒भि प्रु॑ष्णुते म॒खो युवा॑ सु॒दक्षो॒ रज॑सो॒ विध॑र्मणि ॥१॥

    स्वर सहित पद पाठ

    उत् । ऊँ॒ इति॑ । स्यः । दे॒वः । स॒वि॒ता । हि॒र॒ण्यया॑ । बा॒हू इति॑ । अ॒यं॒स्त॒ । सव॑नाय । सु॒ऽक्रतुः॑ । घृ॒तेन॑ । पा॒णी इति॑ । अ॒भि । प्रु॒ष्णु॒ते॒ । म॒खः । युवा॑ । सु॒ऽदक्षः॑ । रज॑सः । विऽध॑र्मणि ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    उदु ष्य देवः सविता हिरण्यया बाहू अयंस्त सवनाय सुक्रतुः। घृतेन पाणी अभि प्रुष्णुते मखो युवा सुदक्षो रजसो विधर्मणि ॥१॥

    स्वर रहित पद पाठ

    उत्। ऊँ इति। स्यः। देवः। सविता। हिरण्यया। बाहू इति। अयंस्त। सवनाय। सुऽक्रतुः। घृतेन। पाणी इति। अभि। प्रुष्णुते। मखः। युवा। सुऽदक्षः। रजसः। विऽधर्मणि ॥१॥

    ऋग्वेद - मण्डल » 6; सूक्त » 71; मन्त्र » 1
    अष्टक » 5; अध्याय » 1; वर्ग » 15; मन्त्र » 1

    Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - A king, who is bestower of happiness like the Yajna (non-violent sacrifice), very mighty in the discharge of his special duties, youthful, endowed with good intellect, enlightened and truthful, wealthy and impeller of good deeds, engages his admirable arms, decked with gold or with water or butter for bringing about prosperity. He burns from all sides those wicked persons who are opposed to the welfare of the world.

    Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
    N/A

    Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - That highly learned person, who has very strong and powerful arms, being very wise and righteous, constantly endeavors for the acquisition of wealth and prosperity. Having amassed wealth, he should make all subjects happy by establishing them in Dharma or righteousness.

    Foot Notes - (सवनाय) ऐश्वर्य्याय । षु-प्रसवेश्वर्ययो: (भ्वा०) अत्रोभयार्थं ग्रहणम् । प्रसव: - प्र ेरणा। = For wealth or prosperity. (सविता) ऐश्वर्यवान् सत्कर्मसु प्र ेरको राजा = A king who is wealthy and impeller of good deeds. (पाणी) प्रशंसनीयो । पण-व्यवहारे स्तुतौ च (भ्वा.) अत्र स्तुत्यर्थ: । = Praiseworthy, (प्रष्णुते) अभिदहति । प्रषु-दाहे (भ्वा.) = Burns.

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top