Loading...
अथर्ववेद > काण्ड 2 > सूक्त 27

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 27/ मन्त्र 1
    सूक्त - कपिञ्जलः देवता - ओषधिः छन्दः - अनुष्टुप् सूक्तम् - शत्रुपराजय सूक्त

    नेच्छत्रुः॒ प्राशं॑ जयाति॒ सह॑मानाभि॒भूर॑सि। प्राशं॒ प्रति॑प्राशो जह्यर॒सान्कृ॑ण्वोषधे ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    न । इत् । शत्रु॑: । प्राश॑म् । ज॒या॒ति॒ । सह॑माना । अ॒भि॒ऽभू: । अ॒सि॒ । प्राश॑म् । प्रति॑ऽप्राश: । ज॒हि॒ । अ॒र॒सान् । कृ॒णु॒ । ओ॒ष॒धे॒ ॥२७.१॥


    स्वर रहित मन्त्र

    नेच्छत्रुः प्राशं जयाति सहमानाभिभूरसि। प्राशं प्रतिप्राशो जह्यरसान्कृण्वोषधे ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    न । इत् । शत्रु: । प्राशम् । जयाति । सहमाना । अभिऽभू: । असि । प्राशम् । प्रतिऽप्राश: । जहि । अरसान् । कृणु । ओषधे ॥२७.१॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 27; मन्त्र » 1

    भाषार्थ -
    (শত্রুঃ) শত্রু (প্রাশম্) প্রশ্নকর্তা [আমাকে] যেন (ন ইৎ) না কখনো (জয়াতি) জয় করে, [হে বুদ্ধি] তুমি (সহমানা) জয়শীল ও (অভিভূঃ) প্রবল (অসি) হও। (প্রাশম্) [আমার] প্রশ্নকর্তার (প্রতিপ্রাশঃ) প্রতিকূলবাদীদের (জহি) বিনাশ/পরাজিত করো, (ওষধে) হে তাপ পানকারী [জ্বরাদিতাপ হরনকারী ঔষধির সমান বুদ্ধি সেই সকলকে] (অরসান্) নীরস [ক্ষীণ] (কৃণু) করো ॥১॥

    भावार्थ - এই সূক্তে ঔষধির উদাহরণ দ্বারা বুদ্ধির গ্রহণ হয়েছে। ঔষধির অর্থ নিরু০ ৯।২৭। এ করা হয়েছে “ওষধিয়েং ওষৎ, দাহ বা তাপ পান করে নেয় অথবা তাপে এদের পান করে, অথবা ঔষধি দোষ পান করে।” মন্ত্রের উদ্দেশ্য। যেভাবে শুদ্ধ পরীক্ষিত ঔষধির সেবন করলে জ্বর আদি রোগ বিনষ্ট হয়, এভাবেই মনুষ্যের বুদ্ধিপূর্বক, প্রমাণযুক্ত বিবাদ করলে বাহ্যিক ও আন্তরিক প্রতিপক্ষ পরাজিত হয় ॥১॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top