English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 140/ मन्त्र 1
यन्ना॑सत्या भुर॒ण्यथो॒ यद्वा॑ देव भिष॒ज्यथः॑। अ॒यं वां॑ व॒त्सो म॒तिभि॒र्न वि॑न्धते ह॒विष्म॑न्तं॒ हि गच्छ॑थः ॥
स्वर सहित पद पाठयत् । ना॒स॒त्या॒ । भु॒र॒ण्यथ॑: । यत् । वा॒ । दे॒वा॒ । भि॒ष॒ज्यथ॑: ॥ अ॒यम् । वा॒म् । व॒त्स: । म॒तिऽभि॑: । न । वि॒न्धते॒ । ह॒विष्म॑न्तम् । हि । गच्छ॑थ: ॥१४०.१॥
स्वर रहित मन्त्र
यन्नासत्या भुरण्यथो यद्वा देव भिषज्यथः। अयं वां वत्सो मतिभिर्न विन्धते हविष्मन्तं हि गच्छथः ॥
स्वर रहित पद पाठयत् । नासत्या । भुरण्यथ: । यत् । वा । देवा । भिषज्यथ: ॥ अयम् । वाम् । वत्स: । मतिऽभि: । न । विन्धते । हविष्मन्तम् । हि । गच्छथ: ॥१४०.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 140; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - অহোরাত্রসুপ্রয়োগোপদেশঃ
भाषार्थ -
(নাসত্যা) হে অসত্য রহিত উভয়! [দিন-রাত] (যৎ) যেহেতু (ভুরণ্যথঃ) তুমি পোষণ করো, (বা) এবং, (দেবা) হে ব্যবহারকুশল উভয়! (যৎ) যেহেতু (ভিষজ্যথঃ) তুমি ভেষজ/ঔষধি উৎপন্ন করো। (অয়ম্) এই (বৎসঃ) বক্তা (বাম্) তোমাদের উভয়কে (মতিভিঃ) নিজেদের বুদ্ধিতে (ন) (বিন্ধতে) প্রাপ্ত হয় না, (হবিষ্মন্তম্) ভক্তকে (হি) কেবল (গচ্ছথঃ) তোমরা উভয়ে প্রাপ্ত হও ॥১॥
भावार्थ - মনুষ্য দিন রাতের সুন্দর প্রয়োগ করে পুষ্ট, সুস্থ, বিদ্বান হয়ে আনন্দ লাভ করুক॥১॥ এই সূক্ত ঋগ্বেদে আছে-৮।৯।৬-১০।
इस भाष्य को एडिट करें