English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 21/ मन्त्र 1
सूक्त - वसिष्ठः
देवता - अग्निः
छन्दः - पुरोऽनुष्टुप्
सूक्तम् - शान्ति सूक्त
ये अ॒ग्नयो॑ अ॒प्स्वन्तर्ये वृ॒त्रे ये पुरु॑षे॒ ये अश्म॑सु। य आ॑वि॒वेशौष॑धी॒र्यो वन॒स्पतीं॒स्तेभ्यो॑ अ॒ग्निभ्यो॑ हु॒तम॑स्त्वे॒तत् ॥
स्वर सहित पद पाठये । अ॒ग्नय॑: । अ॒प्ऽसु । अ॒न्त: । ये । वृ॒त्रे । ये । पुरु॑षे । ये । अश्म॑ऽसु । य: । आ॒ऽवि॒वेश॑ । ओष॑धी: । य: । वन॒स्पती॑न् । तेभ्य॑: । अ॒ग्निऽभ्य॑: । हु॒तम् । अ॒स्तु॒ । ए॒तत् ॥२१.१॥
स्वर रहित मन्त्र
ये अग्नयो अप्स्वन्तर्ये वृत्रे ये पुरुषे ये अश्मसु। य आविवेशौषधीर्यो वनस्पतींस्तेभ्यो अग्निभ्यो हुतमस्त्वेतत् ॥
स्वर रहित पद पाठये । अग्नय: । अप्ऽसु । अन्त: । ये । वृत्रे । ये । पुरुषे । ये । अश्मऽसु । य: । आऽविवेश । ओषधी: । य: । वनस्पतीन् । तेभ्य: । अग्निऽभ्य: । हुतम् । अस्तु । एतत् ॥२१.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 21; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - পরমেশ্বরস্য গুণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(যে) যে (অগ্নয়ঃ) অগ্নিসমূহ [ঈশ্বরের তেজ] (অপ্সুঅন্তঃ) জলের অভ্যন্তরে/মধ্যে, (যে) যা (বৃত্রে) মেঘে, (যে) যা (পুরুষে) পুরুষ [মনুষ্য শরীর] এর মধ্যে এবং (যে) যা (অশ্মসু) শিলাতে রয়েছে। (যঃ) যে [অগ্নি] (ওষধীঃ) ঔষধি [অন্ন, সোমলতা আদি] তে, এবং (যঃ) যা (বনস্পতীন্) বনস্পতির [বৃক্ষাদির] মধ্যে (আ বিবেশ) প্রবেশ করেছে, (তেভ্যঃ) সেই (অগ্নিভ্যঃ) অগ্নিসমূহ [ঈশ্বর তেজ]কে (এতৎ) এই (হুতম্) দান [আত্ম সমর্পণ] (অস্তু) হোক ॥১॥
भावार्थ - এই সূক্তে গুণসমূহের বর্ণনার দ্বারা গুণী পরমেশ্বরের গ্রহণ হয়েছে, অর্থাৎ যে পরমেশ্বরের শক্তি দ্বারা সমুদ্রে জোয়ার, মেঘের মধ্যে বিদ্যুৎ, মনুষ্যের অন্ন পাচক অগ্নি এবং পাথরে চকমক, ঔষধিতে পরিপক্বতার অগ্নি আদি অদ্ভুত উপকারী শক্তি বর্তমান রয়েছে, তার প্রেরক পরমেশ্বরকে আমাদের প্রণাম॥১॥
इस भाष्य को एडिट करें