Loading...

सामवेद के मन्त्र

सामवेद - मन्त्रसंख्या 124
ऋषिः - मेधातिथिः काण्वः प्रियमेधश्चाङ्गिरसः देवता - इन्द्रः छन्दः - गायत्री स्वरः - षड्जः काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
1

इ꣣दं꣡ व꣢सो सु꣣त꣢꣫मन्धः꣣ पि꣢बा꣣ सु꣡पू꣢र्णमु꣣द꣡र꣢म् । अ꣡ना꣢भयिन्ररि꣣मा꣡ ते꣢ ॥१२४॥

स्वर सहित पद पाठ

इ꣣द꣢म् । व꣣सो । सुत꣢म् । अ꣡न्धः꣢꣯ । पि꣡ब꣢꣯ । सु꣡पू꣢꣯र्णम् । सु । पू꣣र्णम् । उद꣡र꣢म् । उ꣣ । द꣡र꣢꣯म् । अ꣡ना꣢꣯भयिन् । अन् । आ꣣भयिन् । ररिम꣢ । ते꣣ ॥१२४॥


स्वर रहित मन्त्र

इदं वसो सुतमन्धः पिबा सुपूर्णमुदरम् । अनाभयिन्ररिमा ते ॥१२४॥


स्वर रहित पद पाठ

इदम् । वसो । सुतम् । अन्धः । पिब । सुपूर्णम् । सु । पूर्णम् । उदरम् । उ । दरम् । अनाभयिन् । अन् । आभयिन् । ररिम । ते ॥१२४॥

सामवेद - मन्त्र संख्या : 124
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 2; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 3; मन्त्र » 10
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 2; खण्ड » 1;
Acknowledgment

भावार्थ -

भा० = हे ( वसो  ) = शरीर में बसने वाले देव ! या शरीर में दश इन्द्रियों और अन्तःकरण आदि को बसाने वाले इन्द्र ! आत्मन् ! तू ( इदम् ) = इस ( सुतम् ) = उत्पन्न किये । ( अन्धः ) = अन्न जीवन-धारण सामर्थ्य को ( सुपूर्णम् उदरम् ) = खूब पेट भर कर ( पिब  ) = ग्रहण कर ।  हे ( अनाभयिन् ) = भयरहित वीर, यह सब सोम आदि आत्मा ( ते ) = तेरे लिये हम ( ररिम  ) = देते हैं, भेंट करते हैं ।

“भयादस्याग्निस्तपति भयात्तपति सूर्य: " इत्यादि, उपनिषद् की यही  संगति होती हैं । आत्मा को राजा के दृष्टान्त से बृहदारण्यक में उत्तम रीति से समझाया है ।
 

ऋषि | देवता | छन्द | स्वर -

ऋषिः -  काण्वः। 

छन्दः - गायत्री। 

इस भाष्य को एडिट करें
Top