Loading...

सामवेद के मन्त्र

सामवेद - मन्त्रसंख्या 234
ऋषिः - भरद्वाजो बार्हस्पत्यः देवता - इन्द्रः छन्दः - बृहती स्वरः - मध्यमः काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
1

त्वा꣡मिद्धि हवा꣢꣯महे सा꣣तौ꣡ वाज꣢꣯स्य का꣣र꣡वः꣢ । त्वां꣢ वृ꣣त्रे꣡ष्वि꣢न्द्र꣣ स꣡त्प꣢तिं꣣ न꣢र꣣स्त्वां꣢꣫ काष्ठा꣣स्व꣡र्व꣢तः ॥२३४॥

स्वर सहित पद पाठ

त्वा꣢म् । इत् । हि । ह꣡वा꣢꣯महे । सा꣣तौ꣢ । वा꣡ज꣢꣯स्य । का꣣र꣡वः꣢ । त्वाम् । वृ꣣त्रे꣡षु꣢ । इ꣣न्द्र । स꣡त्प꣢꣯तिम् । सत् । प꣣तिम् । न꣡रः꣢꣯ । त्वाम् । का꣡ष्ठा꣢꣯सु । अ꣡र्व꣢꣯तः ॥२३४॥


स्वर रहित मन्त्र

त्वामिद्धि हवामहे सातौ वाजस्य कारवः । त्वां वृत्रेष्विन्द्र सत्पतिं नरस्त्वां काष्ठास्वर्वतः ॥२३४॥


स्वर रहित पद पाठ

त्वाम् । इत् । हि । हवामहे । सातौ । वाजस्य । कारवः । त्वाम् । वृत्रेषु । इन्द्र । सत्पतिम् । सत् । पतिम् । नरः । त्वाम् । काष्ठासु । अर्वतः ॥२३४॥

सामवेद - मन्त्र संख्या : 234
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 3; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 5; मन्त्र » 2
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 3; खण्ड » 1;
Acknowledgment

भावार्थ -

भा० = हे ( इन्द्र ) = ऐश्वर्यवन् ! ( वाजस्य सातौ ) = धन, अन्न, ज्ञान और बल के विभाग और प्राप्ति के अवसर पर ( त्वाम् इत् हि ) = तुझको ही हम ( कारवः ) = स्तुतिकर्त्ता लोग ( हवामहे ) = स्मरण करते, पुकारते है । ( वृत्रेषु ) = विघ्न के अवसरों पर ( सत्पतिं  ) = सज्जनों के प्रतिपालक ( त्वां ) = तुझको ही याद करते हैं । ( अर्वतः ) = गतिशील सूर्य आदि पदार्थों के ( काष्ठासु ) = सीमाएं नियत करने के लिये अथवा ज्ञान शीलभोक्का इन्द्रियों की भोग  मर्यादाओं को सीमित करने के लिये ( नरः ) = विद्वान् लोग तेरा ही स्मरण करते हैं । 

ऋषि | देवता | छन्द | स्वर -

ऋषिः - भरद्वाज:।

देवता - इन्द्रः।

छन्दः - बृहती।

स्वरः - मध्यमः। 

इस भाष्य को एडिट करें
Top