English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 60
ऋषिः - उत्कीलः कात्यः
देवता - अग्निः
छन्दः - बृहती
स्वरः - मध्यमः
काण्ड नाम - आग्नेयं काण्डम्
1
अ꣣य꣢म꣣ग्निः꣢ सु꣣वी꣢र्य꣣स्ये꣢शे꣣ हि꣡ सौभ꣢꣯गस्य । रा꣡य꣣ ई꣢शे स्वप꣣त्य꣢स्य꣣ गो꣡म꣢त꣣ ई꣡शे꣢ वृत्र꣣ह꣡था꣢नाम् ॥६०॥
स्वर सहित पद पाठअ꣣य꣢म् । अ꣣ग्निः꣢ । सु꣣वी꣡र्य꣣स्य । सु꣣ । वी꣡र्य꣢꣯स्य । ई꣡शे꣢꣯ । हि । सौ꣡भ꣢꣯गस्य । सौ । भ꣣गस्य । रायः꣢ । ई꣣शे । स्वपत्य꣡स्य꣣ । सु꣣ । अपत्य꣡स्य꣢ । गो꣡म꣢꣯तः । ई꣡शे꣢꣯ । वृ꣣त्रह꣡था꣢नाम् । वृ꣣त्र । ह꣡था꣢꣯नाम् ॥६०॥
स्वर रहित मन्त्र
अयमग्निः सुवीर्यस्येशे हि सौभगस्य । राय ईशे स्वपत्यस्य गोमत ईशे वृत्रहथानाम् ॥६०॥
स्वर रहित पद पाठ
अयम् । अग्निः । सुवीर्यस्य । सु । वीर्यस्य । ईशे । हि । सौभगस्य । सौ । भगस्य । रायः । ईशे । स्वपत्यस्य । सु । अपत्यस्य । गोमतः । ईशे । वृत्रहथानाम् । वृत्र । हथानाम् ॥६०॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 60
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 1; मन्त्र » 6
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 6;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 1; मन्त्र » 6
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 6;
Acknowledgment
विषय - परमेश्वर की स्तुति
भावार्थ -
भा० = ( अयम् ) = यह (अग्नि: ) = अग्नि, परमेश्वर और राजा ( सुवीर्यस्य ) = उत्तम वीर्य, सामर्थ्य का और ( सौभगस्य ) = सौभाग्य का ( हि ) = भी ( ईशे ) = स्वामी, अधिष्ठाता है । वही अग्नि ( रायः ) = समस्त धनों का ( ईशे ) = स्वामी है । वही ( स्वपत्यस्य ) = सुन्दर पुत्र प्रजा का ( गोमत: ) = गौ आदि पशुओं से सम्पन्न ( रायः ) = धन धान्य का ( ईशे ) = स्वामी है । वही ( वृत्रहथानां ) = वृत्र, विघ्नकारी पापों, पापी पुरुषों के मारने वाले बल और साधनों का भी ( ईशे ) = स्वामी है ।
टिप्पणी -
६० -‘ईशेमहः' इति ऋ० ।
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर -
ऋषिः - उत्कील: आत्कीलो वा कात्य: ।
छन्दः - बृहती।
इस भाष्य को एडिट करें