English
साइडबार
ऋग्वेद - मण्डल 1/ सूक्त 52/ मन्त्र 12
ऋषिः - सव्य आङ्गिरसः
देवता - इन्द्र:
छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
त्वम॒स्य पा॒रे रज॑सो॒ व्यो॑मनः॒ स्वभू॑त्योजा॒ अव॑से धृषन्मनः। च॒कृ॒षे भूमिं॑ प्रति॒मान॒मोज॑सो॒ऽपः स्वः॑ परि॒भूरे॒ष्या दिव॑म् ॥
स्वर सहित पद पाठत्वम् । अ॒स्य । पा॒रे । रज॑सः । विऽओ॑मनः । स्वभू॑तिऽओजाः । अव॑से । धृ॒ष॒त्ऽम॒नः॒ । च॒कृ॒षे । भूमि॑म् । प्र॒ति॒ऽमान॑म् । ओज॑सः । अ॒पः । स्वरिति॑ स्वः॑ । प॒रि॒ऽभूः । ए॒षि॒ । आ । दिव॑म् ॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वमस्य पारे रजसो व्योमनः स्वभूत्योजा अवसे धृषन्मनः। चकृषे भूमिं प्रतिमानमोजसोऽपः स्वः परिभूरेष्या दिवम् ॥
स्वर रहित पद पाठत्वम्। अस्य। पारे। रजसः। विऽओमनः। स्वभूतिऽओजाः। अवसे। धृषत्ऽमनः। चकृषे। भूमिम्। प्रतिऽमानम्। ओजसः। अपः। स्व१रिति स्वः। परिऽभूः। एषि। आ। दिवम् ॥
ऋग्वेद - मण्डल » 1; सूक्त » 52; मन्त्र » 12
अष्टक » 1; अध्याय » 4; वर्ग » 14; मन्त्र » 2
अष्टक » 1; अध्याय » 4; वर्ग » 14; मन्त्र » 2
विषय - स्तुतिविषयः
व्याखान -
हे परमैश्वर्यवन् परमात्मन् ! अस्य व्योमनः पारे= एस आकाशलोक भन्दा पारी तथा एसभित्र स्वभूत्योजा= आफ्नो ऐश्वर्य र बल ले विराजमान भएर मनः धृषन् = दुष्टजन हरु को मन लाई धर्षण अर्थात् तिरस्कार गर्दै रजस्= सम्पूर्ण जगत् र विशेष रूप ले हामीहरुको अवसे= सम्यक् रक्षण का लागी त्वम् = तपाईं सावधान हुनु भइरहेको छ, एसकारण ले गर्दा हामी हरु निर्भय भएर आनन्द गरी रहेछौं, किञ्च दिवम् = परमाकाश, भूमिम् = भूमि तथा स्वः - सुख विशेष मध्यस्थ लोक ई सबै लाई ओजसः = आफ्नो सामर्थ्यबाटै चकृषे = रचना गरी यथावत् धारणा गरी रहनु भएको छ, परिभू: एषि = सबैमाथि वर्तमान भई सबैलाई प्राप्त भई रहनु भएको छ, आदिवम् = द्योतनात्मक सूर्यादिलोक अपः= अन्तरिक्ष लोक र जल ई सबैका प्रतिमान अर्थात् परिमाणकर्त्ता तपाईं नै हुनुहुन्छ तथा तपाईं अपरिमेय हुनुहुन्छ, कृपा गरी हामीलाई आफ्नो सृष्टि को विज्ञान दिनुहोस् ॥१३॥
इस भाष्य को एडिट करें