Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 1 के सूक्त 51 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 1/ सूक्त 51/ मन्त्र 8
    ऋषिः - सव्य आङ्गिरसः देवता - इन्द्र: छन्दः - विराड्जगती स्वरः - निषादः

    वि जा॑नी॒ह्यार्या॒न्ये च॒ दस्य॑वो ब॒र्हिष्म॑ते रन्धया॒ शास॑दव्र॒तान्। शाकी॑ भव॒ यज॑मानस्य चोदि॒ता विश्वेत्ता ते॑ सध॒मादे॑षु चाकन ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    वि । जा॒नी॒हि॒ । आर्या॑न् । ये । च॒ । दस्य॑वः । ब॒र्हिष्म॑ते । र॒न्ध॒य॒ । शास॑त् । अ॒व्र॒तान् । शाकी॑ । भ॒व॒ । यज॑मानस्य । चो॒दि॒ता । विश्वा॑ । इत् । ता । ते॒ । स॒ध॒ऽमादे॑षु । चा॒क॒न॒ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    वि जानीह्यार्यान्ये च दस्यवो बर्हिष्मते रन्धया शासदव्रतान्। शाकी भव यजमानस्य चोदिता विश्वेत्ता ते सधमादेषु चाकन ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    वि। जानीहि। आर्यान्। ये। च। दस्यवः। बर्हिष्मते। रन्धय। शासत्। अव्रतान्। शाकी। भव। यजमानस्य। चोदिता। विश्वा। इत्। ता। ते। सधऽमादेषु। चाकन ॥

    ऋग्वेद - मण्डल » 1; सूक्त » 51; मन्त्र » 8
    अष्टक » 1; अध्याय » 4; वर्ग » 10; मन्त्र » 3

    व्याखान -

    सबैलाई यथायोग्य जाननु हुने हे ईश्वर ! तपाईं आर्यान् = विद्या, धर्मादि उत्कृष्ट स्वभावाचरणयुक्त आर्यहरुको ख्याल राख्नुहोस्, येच दस्यवः = अरू जुन नास्तिक, डाँका, चोर, विश्वासघाती, मूर्ख, विषयलम्पट, हिंसादिदोषयुक्त, असल काम हरु मा विघ्नखडा गर्ने, स्वार्थी, स्वार्थ साधन तत्पर, वेदविद्याविरोधी, अनार्य [अनाडी] मानिस बर्हिष्मते= सर्वोपकारक 'यज्ञ' लाई विध्वंशकारी छन्, ई सबै दुष्ट हरु लाई तपाईं रन्धय= [ समूलान् विनाशय ] मूल सहित नष्ट गरिदिनुहोस् र शासदव्रतान् = ब्रह्मचर्य, गृहस्थ, वानप्रस्थ एवं संन्यासादि धर्मानुष्ठानव्रत रहित, वेदमार्गोच्छदक अनाचारी हरु माथि यथा योग्य शासन गर्नु होस् । [तिनीहरु माथि चाँडै दण्ड निपातन गर्नु होस् ] जसले गर्दा तिनीहरु पनि शिक्षायुक्त भएर शिष्ट हुन् अथवा तिनको प्राणान्तै होओस्, किंवा ती हाम्रा वश मा नै रहून । शाकी= तथा जीव लाई परम शक्ति ले युक्त तेज दिने र यजमानस्य चोदिता =यजमान लाई असल काम हरु मा प्रेरणाकारी हुनुन्छ, हजुर हामीलाई ननिका काम हरु मा निरोधक हुनुहोस् । मँ पनि सधमादेषु= उत्कृष्ट स्थान हरु मा निवास गर्दै विश्वेत्ताते - तपाईंको आज्ञा का अनुकूल सम्पूर्ण उत्तम कर्म हरु को चाकन = कामना गर्दछु, र त्यो हजुरले पूर्ण गरिदिनु होला ॥१४॥ 

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top