अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 26/ मन्त्र 3
सूक्त - सविता
देवता - पशुसमूहः
छन्दः - उपरिष्टाद्विराड्बृहती
सूक्तम् - पशुसंवर्धन सूक्त
सं सं स्र॑वन्तु प॒शवः॒ समश्वाः॒ समु॒ पूरु॑षाः। सं धा॒न्य॑स्य॒ या स्फा॒तिः सं॑स्रा॒व्ये॑ण ह॒विषा॑ जुहोमि ॥
स्वर सहित पद पाठसम् । सम् । स्र॒व॒न्तु॒ । प॒शव॑: । सम् । अश्वा॑: । सम् । ऊं॒ इति॑ । पुरु॑षा: । सम् । धा॒न्य᳡स्य । या । स्फा॒ति: । स॒म्ऽस्रा॒व्ये᳡ण । ह॒विषा॑ । जु॒हो॒मि॒ ॥२६.३॥
स्वर रहित मन्त्र
सं सं स्रवन्तु पशवः समश्वाः समु पूरुषाः। सं धान्यस्य या स्फातिः संस्राव्येण हविषा जुहोमि ॥
स्वर रहित पद पाठसम् । सम् । स्रवन्तु । पशव: । सम् । अश्वा: । सम् । ऊं इति । पुरुषा: । सम् । धान्यस्य । या । स्फाति: । सम्ऽस्राव्येण । हविषा । जुहोमि ॥२६.३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 26; मन्त्र » 3
भाषार्थ -
(পশবঃ) গাভীরা (সং সং স্রবন্তু) পরস্পর মিলে প্রবাহিত হয়ে আসুক, (অশ্বাঃ) অশ্ব (সম্) মিলিতভাবে/একসাথে আসুক, (পুরুষঃ) পুরুষ (সম, উ) পরস্পর মিলিতভাবে/একসাথে আসুক। (ধান্যস্য) ধান্যের (যা স্ফাতিঃ) যে সমৃদ্ধি রয়েছে তা (সম্) মিলিতভাবে/একসাথে আসুক, (সং স্রাব্যেণ হবিষা) পরস্পর মিলিত হবি দ্বারা (জুহোমি) আমি আহুতি প্রদান করি।
टिप्पणी -
[সামূহিক যজ্ঞের বর্ণনা রয়েছে, যেখানে দুগ্ধের জন্য গাভী আসবে, অশ্বারোহী সৈনিক আসবে, সর্বসাধারণ পুরুষ এবং স্ত্রী আসবে। প্রভূত ধান্যাদি অন্ন আসবে, আমি পরস্পরের সহযোগিতায় প্রাপ্ত হবি দ্বারা আহুতি প্রদান করি।]