English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 3/ मन्त्र 5
सूक्त - अङ्गिराः
देवता - भैषज्यम्, आयुः, धन्वन्तरिः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - आस्रावभेषज सूक्त
अ॑रु॒स्राण॑मि॒दं म॒हत्पृ॑थि॒व्या अध्युद्भृ॑तम्। तदा॑स्रा॒वस्य॑ भेष॒जं तदु॒ रोग॑मनीनशत् ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒रु॒:ऽस्राण॑म् । इ॒दम् । म॒हत् । पृ॒थि॒व्या: । अधि॑ । उत्ऽभृ॑तम् । तत् । आ॒ऽस्रा॒वस्य॑ । भे॒ष॒जम् । तत् । ऊं॒ इति॑ । रोग॑म् । अ॒नी॒न॒श॒त् ॥३.५॥
स्वर रहित मन्त्र
अरुस्राणमिदं महत्पृथिव्या अध्युद्भृतम्। तदास्रावस्य भेषजं तदु रोगमनीनशत् ॥
स्वर रहित पद पाठअरु:ऽस्राणम् । इदम् । महत् । पृथिव्या: । अधि । उत्ऽभृतम् । तत् । आऽस्रावस्य । भेषजम् । तत् । ऊं इति । रोगम् । अनीनशत् ॥३.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 3; मन्त्र » 5
भाषार्थ -
(পৃথিব্যাঃ অধি) পৃথিবী থেকে (উদ্ভৃত) উদ্ধৃত [ঢিবি], (ইদম্) এই (অরুস্রাণম্) ক্ষতস্রাবী/ক্ষতনিবারক। (তদ্) তা (আস্রাবস্য ভেষজম্) আস্রাবের ঔষধ, (তদ্ উ) তা [ও] নিশ্চিতরূপে (রোগম্ অনীনশৎ) রোগকে নষ্ট করে দেয়।
टिप्पणी -
[মন্ত্র (৪) এ সমুদ্রোত্থিত ঢিবির বর্ণনা হয়েছে, এবং মন্ত্র (৫) এ অসামুদ্রিক ঢিবির বর্ণনা হয়েছে। দুটোই আস্রাব এর ঔষধ। আস্রাব হলো মুখপরিপাকের পুঁজ, অতিসার, ও অতিমূত্র। অতিমূত্র হলো বার-বার মূত্র, তথা Diabetes। পাতলা পায়খানাও সম্ভবত আস্রাব।]