अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 105/ मन्त्र 1
त्वमि॑न्द्र॒ प्रतू॑र्तिष्व॒भि विश्वा॑ असि॒ स्पृधः॑। अ॑शस्ति॒हा ज॑नि॒ता वि॑श्व॒तूर॑सि॒ त्वं तू॑र्य तरुष्य॒तः ॥
स्वर सहित पद पाठत्वम् । इ॒न्द्र॒ । प्रऽतू॑र्तिषु । अ॒भि । विश्वा॑: । अ॒सि॒ । स्पृध॑: ॥ अ॒श॒स्ति॒ऽहा । ज॒नि॒ता । वि॒श्व॒ऽतू: । अ॒सि॒ । त्वम् । तू॒र्य॒ । त॒रु॒ष्य॒त: ॥१०५.१॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वमिन्द्र प्रतूर्तिष्वभि विश्वा असि स्पृधः। अशस्तिहा जनिता विश्वतूरसि त्वं तूर्य तरुष्यतः ॥
स्वर रहित पद पाठत्वम् । इन्द्र । प्रऽतूर्तिषु । अभि । विश्वा: । असि । स्पृध: ॥ अशस्तिऽहा । जनिता । विश्वऽतू: । असि । त्वम् । तूर्य । तरुष्यत: ॥१०५.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 105; मन्त्र » 1
भाषार्थ -
(ইন্দ্র) হে পরমেশ্বর! (ত্বম্) আপনি (প্রতূর্তিষু) দেবাসুর-সংগ্রামে, (স্পৃধঃ) স্পর্ধা আদি (বিশ্বাঃ) সকল দুর্ভাবনাকে (অভি অসি) পরাভূত/অভিভূত করেন; (অশস্তিহা) এই অপ্রশস্ত ভাবনা-সমূহের হনন করেন; (জনিতা) দিব্য-ভাবনার জন্ম দেন; (ত্বম্) আপনি (বিশ্বতূঃ অসি) সর্ববিধ পাপের বিনাশক। হে পরমেশ্বর! (তরুষ্যতঃ) এই হিংসক-বৃত্তি-সমূহ আপনি (তূর্য) বিনষ্ট করুন।
- [প্রতূর্তিষু, বিশ্বতূঃ, তূর্য আদি=তুর্বী হিংসায়াম্; তরুষ্যতি=হিংসাকর্মা (নিরু০ ৫.১.২)।]
इस भाष्य को एडिट करें