ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 60/ मन्त्र 5
ऋषिः - भर्गः प्रागाथः
देवता - अग्निः
छन्दः - पाद्निचृद्बृहती
स्वरः - मध्यमः
त्वमित्स॒प्रथा॑ अ॒स्यग्ने॑ त्रातॠ॒तस्क॒विः । त्वां विप्रा॑सः समिधान दीदिव॒ आ वि॑वासन्ति वे॒धस॑: ॥
स्वर सहित पद पाठत्वम् । इत् । स॒ऽप्रथाः॑ । अ॒सि॒ । अग्ने॑ । त्रा॒तः॒ । ऋ॒तः । क॒विः । त्वाम् । विप्रा॑सः । स॒म्ऽइ॒धा॒न॒ । दी॒दि॒ऽवः॒ । आ । वि॒वा॒स॒न्ति॒ । वे॒धसः॑ ॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वमित्सप्रथा अस्यग्ने त्रातॠतस्कविः । त्वां विप्रासः समिधान दीदिव आ विवासन्ति वेधस: ॥
स्वर रहित पद पाठत्वम् । इत् । सऽप्रथाः । असि । अग्ने । त्रातः । ऋतः । कविः । त्वाम् । विप्रासः । सम्ऽइधान । दीदिऽवः । आ । विवासन्ति । वेधसः ॥ ८.६०.५
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 60; मन्त्र » 5
अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 32; मन्त्र » 5
अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 32; मन्त्र » 5
विषय - N/A
पदार्थ -
(अग्ने) हे अग्ने (त्रातः) हे रक्षक ! (त्वम्+इत्) तू ही (सप्रथाः) सबसे बड़ा और विस्तीर्ण है, तू (ऋतः) सत्य है, (कविः) तू महाकवि है । (समिधान) हे जगद्दीपक (दीदिवः) हे जगद्भासक ! (त्वाम्) तुझको ही (विप्रासः) मेधाविगण तथा (वेधसः) कर्मविधातृगण आचार्य्यादिक महापुरुष (आ विवासन्ति) सेवते हैं ॥५ ॥
भावार्थ - जिस परमेश्वर को सब ही सेवते हैं, हे मनुष्यो ! तुम भी उसी की सेवा करो, जो सत्यरूप और महाकवि है, जिससे बड़ा कोई नहीं ॥५ ॥
इस भाष्य को एडिट करें