Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 13
3 4

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 13/ मन्त्र 4
    ऋषिः - हिरण्यगर्भ ऋषिः देवता - प्रजापतिर्देवता छन्दः - आर्षी त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    1

    हि॒र॒ण्य॒ग॒र्भः सम॑वर्त्त॒ताग्रे॑ भू॒तस्य॑ जा॒तः पति॒रेक॑ऽ आसीत्। स दा॑धार पृथि॒वीं द्यामु॒तेमां कस्मै॑ दे॒वाय॑ ह॒विषा॑ विधेम॥४॥

    स्वर सहित पद पाठ

    हि॒र॒ण्य॒ग॒र्भ इति॑ हिरण्यऽग॒र्भः। सम्। अ॒व॒र्त्त॒त॒। अग्रे॑। भू॒तस्य॑। जा॒तः। पतिः॑। एकः॑। आ॒सी॒त्। सः। दा॒धा॒र॒। पृ॒थि॒वीम्। द्याम्। उ॒त। इ॒माम्। कस्मै॑। दे॒वाय॑। ह॒विषा॑। वि॒धे॒म॒ ॥४ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    हिरण्यगर्भः समवर्तताग्रे भूतस्य जातः पतिरेक आसीत् । स दाधार पृथिवीन्द्यामुतेमाङ्कस्मै देवाय हविषा विधेम ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    हिरण्यगर्भ इति हिरण्यऽगर्भः। सम्। अवर्त्तत। अग्रे। भूतस्य। जातः। पतिः। एकः। आसीत्। सः। दाधार। पृथिवीम्। द्याम्। उत। इमाम्। कस्मै। देवाय। हविषा। विधेम॥४॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 13; मन्त्र » 4
    Acknowledgment

    व्याखान -

    जेव्हा सृष्टीची रचना झालेली नव्हती तेव्हा एक अद्वितीय (हिरण्यगर्भः) [जो सुर्य इत्यादी तेजस्वी पदार्थाचा गर्भ, नाम उत्पत्तिस्थानाचा उत्पादक] आहे तोच प्रथम असून सर्व जगाचा उत्पत्तीकर्ता व प्रसिद्ध पती आहे. तोच परमात्मा पृथ्वीपासून प्रकृतिपर्यंत जगाला निर्माण करुण धारण करतो, (कस्मै) [प्रजापतये, कः प्रजापतिः, प्रजापतिर्वै कः तस्मै देवाय, शतपथ ६.२.२.५; ६.४.३.४; ७.३.१.२०] त्या प्रजापती परमेश्वराची पूजा, आत्मा इत्यादी पदार्थाच्या समर्पणाने यथावत् करावी. त्याच्या पेक्षा भिन्न असलेल्याची उपासना लेशमात्र ही करू नये. जो परमेश्वराला सोडून किंवा त्याच्याऐवजी दुसऱ्याची पूजा करतो त्याची व त्याच्या देशाची अत्यंत दुर्दशा होते हे प्रसिद्ध आहे म्हणून हे मनुष्यांनो जर तुम्हाला सुखाची इच्छा असेल तर एका निराकार परमेश्वराची यथावत् भक्ती करा अन्यथा तुम्हाला कधी सुख मिळणारा नाही. ॥२०॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top