Loading...
यजुर्वेद अध्याय - 36

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 36/ मन्त्र 18
    ऋषिः - दध्यङ्ङाथर्वण ऋषिः देवता - ईश्वरो देवता छन्दः - भुरिग् जगती स्वरः - निषादः
    1

    दृते॒ दृꣳह॑ मा मि॒त्रस्य॑ मा॒ चक्षु॑षा॒ सर्वा॑णि भू॒तानि॒ समी॑क्षन्ताम्।मि॒त्रस्या॒ऽहं चक्षु॑षा॒ सर्वा॑णि भू॒तानि॒ समी॑क्षे।मि॒त्रस्य॒ चक्षु॑षा॒ समी॑क्षामहे॥१८॥

    स्वर सहित पद पाठ

    दृते॑। दृꣳह॑। मा॒। मि॒त्रस्य॑। मा॒। चक्षु॑षा। सर्वा॑णि। भू॒तानि॑। सम्। ई॒क्ष॒न्ता॒म् ॥ मि॒त्रस्य॑। अ॒हम्। चक्षु॑षा। सर्वा॑णि। भू॒तानि॑। सम्। ई॒क्षे॒। मि॒त्रस्य॑। चक्षु॑षा। सम्। ई॒क्षा॒म॒हे॒ ॥१८ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    दृते दृँह मा मित्रस्य मा चक्षुषा सर्वाणि भूतानि समीक्षन्ताम् । मित्रस्याहञ्चक्षुषा सर्वाणि भूतानि समीक्षे । मित्रस्य चक्षुषा समीक्षामहे ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    दृते। दृꣳह। मा। मित्रस्य। मा। चक्षुषा। सर्वाणि। भूतानि। सम्। ईक्षन्ताम्॥ मित्रस्य। अहम्। चक्षुषा। सर्वाणि। भूतानि। सम्। ईक्षे। मित्रस्य। चक्षुषा। सम्। ईक्षामहे॥१८॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 36; मन्त्र » 18
    Acknowledgment

    व्याखान -

    हे अनंत बलयुक्त महावीर ईश्वरा (दृते) दृष्ट स्वभावाचा नाश करणाऱ्या ईश्वरा विदीर्णकर्म तू मला विज्ञानाचा नाश करणारा बनवू नकासे. माझ्या आत्म्याला विज्ञाननाशक गुणांपासून दूरच ठेव व आपल्या कृपासामध्यनि विद्या, धर्म, सत्य, इत्यादी शुभ गुणांमध्ये सदैव ठेव. (दृंह मा) हे परम ऐश्वर्यवान भगवंता धर्म, अर्थ, काम, मोक्ष इत्यादी व विद्या, विज्ञान इत्यादीचे दान देऊन मला उन्नत कर, “मित्रस्येत्यादि॰” हे सर्वांसाठी सहृदय असणाऱ्या ईश्वरा ! सर्वांच्या अन्तर्यामी असलेल्या ईश्वरा ! सर्व प्राणीमात्रा मला मित्राच्या दृष्टीने पाहू देत. सर्वजण माझे मित्र व्हावेत, माझ्याशी कोणीही यत्किंचितही वैर करू नये (मित्रस्याहं चेत्यादि) हे परमात्मा ! तुझ्या कृपेने मी कुणाचंही वैर करू नये. सर्व प्राणी व अप्राणी [जड पदार्थ] यांना मी मित्राच्या भावनेने पाहावे. चराचर जगाला स्वतःच्या प्राणामध्ये प्रिय समजावे “मित्रस्य चक्षुषेत्यादि” भेदभाव न करता सर्वांनी एकमेकांशी प्रेमाने व्यवहार करावा. अन्यायाने वागू नये. परेश्वराने सर्व माणसांसाठी या श्रेष्ठ धर्माचा उपदेश केलेला आहे. व हाच उपदेश सर्वमान्य होण्याजोगा आहे. ॥३॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top