Loading...

सामवेद के मन्त्र

सामवेद - मन्त्रसंख्या 151
ऋषिः - श्रुतकक्षः सुकक्षो वा देवता - इन्द्रः छन्दः - गायत्री स्वरः - षड्जः काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
1

इ꣣ष्टा꣡ होत्रा꣢꣯ असृक्ष꣣ते꣡न्द्रं꣢ वृ꣣ध꣡न्तो꣢ अध्व꣣रे꣢ । अ꣡च्छा꣢वभृ꣣थ꣡मोज꣢꣯सा ॥१५१॥

स्वर सहित पद पाठ

इ꣣ष्टाः꣢ । हो꣡त्राः꣢꣯ । अ꣣सृक्षत । इ꣡न्द्र꣢꣯म् । वृ꣣ध꣡न्तः꣢ । अ꣣ध्वरे꣢ । अ꣡च्छ꣢꣯ । अ꣣वभृथ꣢म् । अ꣣व । भृथ꣢म् । ओ꣡ज꣢꣯सा ॥१५१॥


स्वर रहित मन्त्र

इष्टा होत्रा असृक्षतेन्द्रं वृधन्तो अध्वरे । अच्छावभृथमोजसा ॥१५१॥


स्वर रहित पद पाठ

इष्टाः । होत्राः । असृक्षत । इन्द्रम् । वृधन्तः । अध्वरे । अच्छ । अवभृथम् । अव । भृथम् । ओजसा ॥१५१॥

सामवेद - मन्त्र संख्या : 151
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 2; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 1; मन्त्र » 7
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 2; खण्ड » 4;
Acknowledgment

शब्दार्थ -
(अध्वरे) हिंसा आदी दोषापासून मुक्त अशा अग्निहोत्रात, जीवन सयज्ञात अथवा उपासना यज्ञात (इन्द्रम्) परमैश्वर्यशाली, दुःखविदारक, मुक्तिदायक परमेश्वराला (वृधन्तः) वाढवीत म्हणजे त्याचे हृदयात त्याचे ध्यान उत्तरोत्तर अधिकाधिक विकसित करीत यजमाननगण (ओजसा) बलात् अथा४त पूर्ण प्रयत्नाने (अवभृथम् अच्छ) यज्ञानंतर केल्या जाणाऱ्या स्नानाकडे लक्ष देत म्हणजे आम्ही शीघ्र यज्ञ पूर्ण करून यज्ञान्त स्नान करू, या विचाराने (इष्टाः) अभीष्ट (होत्राः) आहुती (असृक्षत) सोडतात।।७।।

भावार्थ - अग्निहोत्र असो, जीवनयज्ञ असो वा ध्यान यज्ञ असो, वा राष्ट्रयज्ञ असो, सर्व प्रकारच्या यज्ञात आहुती देण्याने, दुसऱ्यासाठी त्याग केल्याने वा आत्म बलिदान करण्याने सर्व यज्ञ पूर्णत्वास प्राप्त होतात. ।। ७।।

इस भाष्य को एडिट करें
Top