Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
Sidebar

सामवेद के मन्त्र

सामवेद - मन्त्रसंख्या 243
ऋषिः - पुरुहन्मा आङ्गिरसः देवता - इन्द्रः छन्दः - बृहती स्वरः - मध्यमः काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
इस मन्त्र को एडिट करें
1

न꣢ कि꣣ष्टं꣡ कर्म꣢꣯णा नश꣣द्य꣢श्च꣣का꣡र꣢ स꣣दा꣡वृ꣢धम् । इ꣢न्द्रं꣣ न꣢ य꣣ज्ञै꣢र्वि꣣श्व꣡गू꣢र्त꣣मृ꣡भ्व꣢स꣣म꣡धृ꣢ष्टं धृ꣣ष्णु꣡मोज꣢꣯सा ॥२४३॥

स्वर सहित पद पाठ

नः꣢ । किः꣣ । तम्꣢ । क꣡र्म꣢꣯णा । न꣣शत् । यः꣢ । च꣣का꣡र꣢ । स꣣दा꣡वृ꣢धम् । स꣣दा꣢ । वृ꣣धम् । इ꣡न्द्र꣢꣯म् । न । य꣣ज्ञैः꣢ । र्वि꣣श्व꣡गू꣢र्तम् । वि꣣श्व꣢ । गू꣣र्तम् । ऋ꣡भ्व꣢꣯सम् । अ꣡धृ꣢꣯ष्टम् । अ । धृ꣣ष्टम् । धृष्णु꣢म् । ओ꣡ज꣢꣯सा ॥२४३॥

स्वर रहित मन्त्र

न किष्टं कर्मणा नशद्यश्चकार सदावृधम् । इन्द्रं न यज्ञैर्विश्वगूर्तमृभ्वसमधृष्टं धृष्णुमोजसा ॥२४३॥

स्वर रहित पद पाठ

नः । किः । तम् । कर्मणा । नशत् । यः । चकार । सदावृधम् । सदा । वृधम् । इन्द्रम् । न । यज्ञैः । र्विश्वगूर्तम् । विश्व । गूर्तम् । ऋभ्वसम् । अधृष्टम् । अ । धृष्टम् । धृष्णुम् । ओजसा ॥२४३॥

सामवेद - मन्त्र संख्या : 243
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 3; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 1; मन्त्र » 1
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 3; खण्ड » 2;
Acknowledgment

शब्दार्थ -
(यः) जो कोणी मनुष्य (चकार) महत्त्वपूर्ण कार्ये करतो (तो अद्भुत, अशक्यप्राय व मोठ मोठी कामे करणारा मनुष्यदेखील) (तव्) त्या (सदावृधम्) सदा सर्वांना वृद्धी व उन्नती देणाऱ्या आणि (विश्वगूर्तम्) सर्वजण ज्याची स्तुती करतात, त्या परमेश्वराची बरोबरी करू शकत नाही. त्या (ऋभ्वसम्) अत्यंत विशाल म्हणजे सर्वव्यापी, सूर्यकिरणे चंद्रापर्यंत पोचविणाऱ्या (अधृष्टम्) ज्याला कोणी पराजित करू शकत नाही, अशा आणि (ओजसा) आपल्या शक्तीने (धृष्णुम्) काम आदी शत्रूंना परास्त करणआऱ्या अशा त्या (इन्द्रम्) परमेश्वराची समता कोणीही मनुष्य (कर्मणा) कर्म वा कर्तृत्व शक्तीविषयी करू (न किः) शकत नाही आणि (यैज्ञैः) परोपकार आदी यज्ञाविषयी देखील (न) (मशत्) कोणी त्याची बरोबरी करू शकत नाही.।।१।।

भावार्थ - या जगात परमेश्वर जी वीरत्वपूर्ण कार्ये करीत आहे वा परोपकारमय कार्ये करीत आहे, त्या कार्यात त्याचे समान वा त्यापेक्षा अधिक कार्य करणाऱा असा कोणीही झाला नाही, सध्या नाही आणि पुढे होणेही शक्य नाही.।।१।।

इस भाष्य को एडिट करें
Top